گنجور

شمارهٔ ۱

تخم هوس مکارید در خاکدان دنیا
نتوان عمارتی ساخت بر روی موج دریا
عالم همه سرآب‌ست، بودی ندارد از خود
فانی شناسد او را، چشمی که هست بینا
تا دیده برگشائی یک مشت خاک بینی
گر خانه‌ای بسازی بر روی سنگ خارا
کو خسرو و سکندر؟ کو کیقباد و جمشید؟
کو خاتم سلیمان؟ کو تخت و تاجِ دارا؟
بگذر ز باغ و بستان بگذر ز طاق و ایوان
ای کاروان مفلس بشناس آن سرا را
تا همچو خر نمانی اندر جلاب دنیی
چون عیسیِ مجرد، آهنگ کن به بالا
غیر از وجوب واجب معدوم مطلق آمد
کونین اعتبار است هستی اوست پیدا
بر خویش عاشقی تو، نه بر خدای جاوید
وجهت چو یوسف آمد نفس تو شد زلیخا
کوهی ز خود فنا شو جویای کبریا شو
آن جا مبر تن وجان کآن باد هست پیدا

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تخم هوس مکارید در خاکدان دنیا
نتوان عمارتی ساخت بر روی موج دریا
هوش مصنوعی: در دنیا نمی‌توان بر اساس آرزوهای فریبنده و سطحی، بنایی مستحکم و پایدار بنا کرد، زیرا زندگی مثل دریاست و به راحتی تغییر می‌کند.
عالم همه سرآب‌ست، بودی ندارد از خود
فانی شناسد او را، چشمی که هست بینا
هوش مصنوعی: دنیا همه‌اش ظاهری است و حقیقتی در آن وجود ندارد. آدمی، اگر نگاهش به حقیقت باشد و بینا باشد، می‌تواند فانی بودن این عالم را درک کند.
تا دیده برگشائی یک مشت خاک بینی
گر خانه‌ای بسازی بر روی سنگ خارا
هوش مصنوعی: اگر به دور و بر خود با دقت نگاه کنی، ممکن است تنها یک تکه خاک را ببینی. اما اگر توانایی ساختن داشته باشی، می‌توانی بر روی سنگ سخت هم خانه‌ای بسازی.
کو خسرو و سکندر؟ کو کیقباد و جمشید؟
کو خاتم سلیمان؟ کو تخت و تاجِ دارا؟
هوش مصنوعی: کجا هستند شخصیت‌های بزرگ تاریخ مانند خسرو، سکندر، کیقباد و جمشید؟ کجا هستند نشانه‌ها و نمادهای قدرت مانند خاتم سلیمان و تخت و تاج دارا؟
بگذر ز باغ و بستان بگذر ز طاق و ایوان
ای کاروان مفلس بشناس آن سرا را
هوش مصنوعی: از باغ و بستان عبور کن و از طاق و ایوان بگذر. ای کاروان بی‌پول، آن خانه را بشناس.
تا همچو خر نمانی اندر جلاب دنیی
چون عیسیِ مجرد، آهنگ کن به بالا
هوش مصنوعی: تا گرفتار دنیا نشوی و مثل خر اسیر مشکلات آن نگردی، همچون عیسی به سوی آسمان پرواز کن و اهل معنویت باش.
غیر از وجوب واجب معدوم مطلق آمد
کونین اعتبار است هستی اوست پیدا
هوش مصنوعی: جز این‌که وجود واجب مطلق به خودی خود، موجود نیست، هستی دیگر چیزها اعتباری است و وجود اوست که در آن‌ها قابل مشاهده است.
بر خویش عاشقی تو، نه بر خدای جاوید
وجهت چو یوسف آمد نفس تو شد زلیخا
هوش مصنوعی: عشق به خودت را بر کسی که همیشه هست، نگذار. وقتی که چهره‌ات مثل یوسف زیباست، نفس تو همانند زلیخا خواهد شد.
کوهی ز خود فنا شو جویای کبریا شو
آن جا مبر تن وجان کآن باد هست پیدا
هوش مصنوعی: خود را رها کن و به دنبال عظمت و بزرگی برو. در آنجا نه به جسم و جان خود اهمیت بده، زیرا آنجا فقط وجود نامرئی و بیکران قابل مشاهده است.

حاشیه ها

1402/02/21 23:05
محمد صالح

زیبا بود