امیرخسرو دهلویبخش ۲۷ - بازگشت خسرو از اصفهان و خواب دیدن او
چو در ارمن رسید از جنبش تیز
زره داران شیرین کرد پرهیز
حکایت کرد کز بیداری بخت
چو شب در خواب رفتم بر سر تخت
چنان دیدم به خواب اندر که گوئی
درامد گل رخی باصد نکوئی
دو ساغر در دو دستش صاف و نایاب
یکی پر شیر و دیگر پر ز جلاب
سپرد آن ساغر جلاب پر جوش
به من کاین نوشکن کردم سبک نوش
جوانی بود دیگر هم نشینش
سپرد آن ساغر دیگر به دستش
جوان چو ن شد به ساغر چاشنی گیر
بیفتاد و شکست و ریخت زآن شیر
کنون این خواب را تعبیر چبود
بخواب اندر جلاب و شیر چبود
بزرگ امید گفتش کز همه باب
چو تو بیدار نتوان دید در خواب
تو خوددانی که به زین خواب نبود
به لذت شیر چون جلاب نبود
چو آن جلاب شیرین کردی آشام
ز شیرین عاقبت شیرین کنی کام
وزان شیری که ماند آن مرد ناشاد
به جوی شیر ماند تشنه فرهاد
ور افتاد آن جوان را ساغر از چنگ
درافتد کوهکن را تیشه بر سنگ
ملک گفت آری اندر خواب تأثیر
همان پیدا شود کاید به تعبیر
بخش ۲۶ - از جواب نامهٔ شیرین به خسرو: به نام نقشبندی لوح هستیبخش ۲۸ - رفتن خسرو پیش فرهاد و مناظرهٔ ایشان: شهنشه گفت کز بخت دل افروز
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
چو در ارمن رسید از جنبش تیز
زره داران شیرین کرد پرهیز
هوش مصنوعی: وقتی به ارمن رسید، حرکت سریع جنگ‌افزارداران باعث شد که او از ترس و احتیاط، خود را کنترل کند و احتیاط بیشتری به خرج دهد.
حکایت کرد کز بیداری بخت
چو شب در خواب رفتم بر سر تخت
هوش مصنوعی: روزی حکایتی گفت که وقتی بخت من بیدار بود، من مانند شب، در خواب و آسایش روی تخت نشسته بودم.
چنان دیدم به خواب اندر که گوئی
درامد گل رخی باصد نکوئی
هوش مصنوعی: در خواب دیدم که گویی گلی با زیبایی بسیار وارد شد.
دو ساغر در دو دستش صاف و نایاب
یکی پر شیر و دیگر پر ز جلاب
هوش مصنوعی: او دو جام در دستانش دارد، یکی پر از شیر و دیگری پر از نوشیدنی خوشمزه و مطلوب.
سپرد آن ساغر جلاب پر جوش
به من کاین نوشکن کردم سبک نوش
هوش مصنوعی: او آن جام پر از شراب خوش را به من سپرد، زیرا من این نوشیدنی را به راحتی و با شعف نوشیدم.
جوانی بود دیگر هم نشینش
سپرد آن ساغر دیگر به دستش
هوش مصنوعی: جوانی بود که دیگر دوستش را سپرد و آن جام را به دست او داد.
جوان چو ن شد به ساغر چاشنی گیر
بیفتاد و شکست و ریخت زآن شیر
هوش مصنوعی: جوان وقتی که هنوز به سن نوشیدن نمی‌رسد، اگر به هرچیزی که مناسب او نیست، تکیه کند، ممکن است دچار شکست و خطر شود و از آن شیرینی زندگی کاسته شود.
کنون این خواب را تعبیر چبود
بخواب اندر جلاب و شیر چبود
هوش مصنوعی: حالا این خواب را چگونه می‌توان تعبیر کرد، در حالی که در خواب، جلاب و شیر وجود دارد؟
بزرگ امید گفتش کز همه باب
چو تو بیدار نتوان دید در خواب
هوش مصنوعی: امید بزرگ گفت که هیچ کس نمی‌تواند کسی مثل تو را در خواب ببیند، چون تو بیدار و هوشیار هستی.
تو خوددانی که به زین خواب نبود
به لذت شیر چون جلاب نبود
هوش مصنوعی: تو می‌دانی که هیچ لذتی به اندازه‌ی شیر خوشمزه و دلچسب نیست و این خواب و خیال‌ها ارزشی ندارند.
چو آن جلاب شیرین کردی آشام
ز شیرین عاقبت شیرین کنی کام
هوش مصنوعی: وقتی که طعم لذت‌بخش را تجربه کردی، به این خاطر از آن لذت می‌بری و در نهایت به طعم شیرین و خوشایند دیگری دست خواهی یافت.
وزان شیری که ماند آن مرد ناشاد
به جوی شیر ماند تشنه فرهاد
هوش مصنوعی: مردی که از شیر دور مانده و ناراحت است، مانند فرهاد است که در دل تشنگی به جوی شیر چشم دوخته، ولی همچنان تشنه و ناامید باقی مانده است.
ور افتاد آن جوان را ساغر از چنگ
درافتد کوهکن را تیشه بر سنگ
هوش مصنوعی: اگر آن جوان ساغر را از دست بدهد، مانند کوهکن است که تیشه‌اش به سنگ نمی‌رسد.
ملک گفت آری اندر خواب تأثیر
همان پیدا شود کاید به تعبیر
هوش مصنوعی: ملک گفت: بله، در خواب تأثیرهایی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را با تعبیر درست شناخت.
حاشیه ها
1387/09/18 11:12
khalil moetamed
بخش 27:
بیت 5= سپردان >>>> سپرد آن
بیت 7= جوان چو نشد >>> چوان چون شد
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
1387/10/04 12:01
khalil moetamed
بخش 27 :
بیت 1 = در ار من >>>> در ارمن
بیت 7= شکست و و ریخت زان شیر>>
شکست و ریخت ز آن شیر
بیت 11 = اشام >>> آشام
---
پاسخ: با تشکر، اصلاح شد.
1396/03/29 16:05
خشایار
در بیت پنجم نوش کن فعل امر است و باید به همین صورت نوشته شود "نوشکن" نادرست است.