شماره ۷ (موناجات)
یا فهرد ئهعظم، یا فهرد ئهعظم!
یا حهی یا قهییووم، یا فهرد ئهعظم!
یا شنهوهندیی نالهی صوبحدهم!
پهنای بهندییان بهندیخانهی غهم
یا فهرازندهی چهرخ موعهللهق!
یا نیگارندهی نوطاق ئهزرهق!
یا بانی بونیان قوصوور و ئهیوان!
ریفعهت بهخش تهخت ههفت پایهی کهیوان!
بیزاد و نهمر، بیخواب و بیخوهر!
نه عهرهض، نه جیسم، نه روح، نه جوههر!
بینای بیدیده، شنهوای بیگوش!
جه ئهسرار غهیب واقیف و خاموش!
بیههمتا و بیمیثل، بیشهریک، بیباک!
جه عهیب موبهررا، جه ئالایش پاک!
نهقشبهند لهوح صهحیفهی ههستی!
نهشئه بهخش جام بادهی سهرمهستی!
نیظام دههندهی ئهرواح نه ئهجسام!
تهرکیب کونندهی ئهعصا نه ئهندام!
به ماه و خورشید خهلعهت بهخش نوور!
نومایندهی صوبح نه داجی دهیجور!
بهرپا کونندهی خهیمهی بیستوون
دهوران دههندهی باد بی سکوون!
جهمین پر نوور ماه مونهوهر!
نهطوررهی گیسووی شهو نومایان کهر!
تهئلیف دهندهی چار عونصور بهههم
ظاهیر کونندهی وجوود، نه عهدهم!
فرورنده بهرق نه سینهی سهحاب
ئولفهت دههندهی ئاتش چه نی ئاب!
شوعله بهخش نار پهرتهو ئهفزای نوور
روزیدههندهی مهل و مار و موور
فهرمان دههندهی مولک و مهلهکوت
شهههنشای ئیقلیم لاهووت و ناسوت
نهققاش نوقووش ههیوولا و صووهر
رهضامهند جه خهیر، با خهبهر جه شهر!
رههانندهی نوح نه توفِ طوفان
خهلاص کونندهی یووسف نه زیندان
روی رهشهن به شهو، شهو به رو ئاورهر
گهدایان به شاه، شاه به گهدا کهر!
موونس یوونس نه گیجاو غهم!
نه کوی سهرهندیب رههنومای ئادهم!
ههمراز یووسف نه چاه کهنعان
ئهنیس یهعقووب نه بهیتولئهحزان!
رههبهر مووسی به نار شهجهر!
به دهم عیسی مهرده زینده کهر!
ناقه بهرئاوهر جه سهنگ خارا!
ئهسکهندهر جادهر نه تهخت دارا!
نهرهم کهر به لوطف به مووسای عیمران!
ئیعجاز بهیضا و موعجیزهی ثوعبان!
روبایندهی تاج و نه فهرق شاهان
بهخشایندهی جاه وه صاحیب جاهان
میفتاح ئهبواب خهزانهی غهیبی
میشکات ضیای بهزم لا رهیبی
خالق الارواح فالق الاصباح
مصباح النجاح، مفتاح الفلاح!
گیرندهی بهههشت جه دهست شهدداد
بهر باد کونندهی قهوم عاد وه باد
کهوکهبهی فیرعهون غهرق دهریار کهر!
وه پهشهی ضهعیف نهمرود فهنا دهر!
جا دههندهی جهم جه موغاک خاک
بهر ئارندهی مار نه دوش ضهححاک
نیگوون کونندهی چهتر فهریدوون
خوسرهو خهلتان کهر نه گیجاو هوون
جام جهم نه دهس جهمشید به ئاوهر!
کهللهی کهیکاووس وه تووتیا کهر!
بهرههم زهنندهی سوپای سهلم و توور
بهر باد دههندهی ئهساسهی تهیموور
مهشاطهی طوغرای زولف دیز لهیل!
رههنومای مهجنون له ههردهی دوجهیل!
پهی خوسرهو شیرین نه ئهرمهن ئاوهر!
پهی شیرین فهرهاد وه بیستون بهر!
رهنگریز کالای گولناری گولان
نهغمهی نهوای دهنگ نالهی بولبولان
طهرراز بالای توول نه چهمهنان
صهفا دههندهی سینهی دهرویشان
میسکینان نهواز، غهریبان یاد کهر!
بندییان جه بهند میحنهت ئازاد کهر
قیبلهی عاشقان جه کهعبه، جه دهیر
گهردش دههندهی چهرخ سهبوک سهیر
مهبدهء ئیجاد کولل کائینات
سزاوار به حهمد مهوصووف به صیفات
ههم جه مساجید ههم جه بتخانان
موئمین و کافر ثهنات مهوانان
پهری بیکهسان تونی فریاد رهس!
بالادهسِ تو، نییهن دهسِ کهس
یارب! به حاجهات ذوالجهلالی ویت
به ذات و صیفات لایهزالی ویت
به موقهرربان بارهگای عیززهت
به پهردهداران سهریر وهحدت
به عهرش و کورسی، به لهوح و قهلهم
به مهلائیکان خاصهی موحتهرهم
به دهفتهر داران دیوان لاهوت
به ذیکر تهوحید جهرگهی مهلهکوت
به سوز ئادهم به دیدهی نمین
ئهو روجه بهههشت کهفت نه روی زهمین
به خهلاصییی نووح جه توف طوفان
به شادیی خهلیل، روی عید قوربان
به صیدق هاروون به قورب مووسی
به پاکیی مهریهم به تهقوای عیسی
به راستیی هوود به دوسیی ئیدریس
به نهغمهی داوود، به نالهی جرجیس
به ویرد یوونس، به صهبر ئهییوب
به حوسن یووسف به زاریی یهعقوب
به ئاوازهی ذیکر ئهررهی زهکهریا
ئهورو که نه جهوف شهجهر شهق کریا
به ئیخلاص پاک سهیید موختار
به زور بازوی حهیدهر کهررار
به راستی و صیدق صیددیق ئهکرهم
به دین دوستیی فارووق ئهعظهم
به نیکنامی و مهظلوومیی عوثمان
به شههیدیی ئهو شاهیدهن قورئان
به حهلق تهشنهی حوسهین مهظلووم
به ئهرواح پاک ئهئیممهی مهعصووم
به صوحف و زهبور، تهورات و ئینجیل
به ئایهی قورئان ئاوهردهی جوبریل
به ئهصحاب کههف خواب ئالودهی غار
ئهمین بین جه شر شهرارهی کوففار
به قطب الاختیار به غوث الاعظم
به رجال الغیب ئهوتاد عالهم
به بیتالمعمور به مهسجید ئهقصی
به یثرب زهمین به ئهرض بهطحا
به شیخ بهصری به شیخ بایهزید
به سولطان جونهید شیخ ئهبووسهعید
به چههارده رویش مولک هیندستان
به ههفت ئهودالان خاصهی کوردستان
به ئهصحاب بهدر کولل شههیدان
به گشت مریدان سهعادهت نیشان
به شهو بیداران عیبادت خانه
به حهق ئاشنا، جه خهلق بیگانه
به خاکنشینان بادیهی پهستی
به جورعهنوشان بهزم سهر مستی
به سیاهپوشانِ سهر حهلقهی ماتهم
هووناوِ ئهسرین مریزان نه چهم
به قهدهح نوشان جورعهی صهبووحی
به توبهکاران توبهی نهصووحی
به یاهوو یاهووی ئهودلان بهر
به نالهی پیران وادهی سوب سهحهر
به سوز سینهی سهفته دروونان
به ئاب دیدهی دل پر جه هوونان
به قهلهندهران مهست و مهیخانه
مکیشان نه دل نهعرهی مهستانه
به عیشق رهندان سهرمهست و مهدهوش
به جام بادهی پیر مهیفروش
به سوز سینهی سفتهی دهرویشان
به ئاب دیدهی دل پر جه ریشان
به دوردی کهشان بهزم ئیرادهت
به گوشهگیران کونج قهناعهت
به بانگ حهججاج، به ئاب زمزهم
به لهحن ئینجیل به طهوف حهرهم
به تهئثیر صهوت قاری قورئانان
به صهدای ناقووس نهوای رههبانان
به سهحهر خیزیی ساکنان دهیر
به دوعای پیران عاقیبهت وهخهیر
به صهفای سینهی صوفیان صاف
به ذیکر شیخان جامع الاوصاف
به سهر گهشتهگان وادیی حهیرانی
مهکهران نه رای حهق جانفشانی
به سهر گهردانیی کهلپوس وه پیلان
نه بادیهی عیشق ویل ویل مهگیلان
به عیش سینهی صاف دهرویشان
به سوز دهروون یاهوو مهکیشان
به کونهپوشان کونج خهرابات
جه نیمهشهوان موانان حاجات
به رهقص و سهماع وهجد ئههل حال
مهوینان وه چهم جهمین ویصال
به حیکمهت واتان سیرر ئیلاهی
جه ئهسرار غهیب مهدان گهواهی
به توبهکاران جه گشت ویهرده
به بیوهفاییی دنیا پهی بهرده
به عهدل شاهان رهعییهت پهروهر
کهس جه پهناشان نهدیهنش زهرهر
به سهیل ئهسرین ئهبر نهو بههار
به شوعلهی دهروون بهرق شهرهروار
به سهرئاویزیی بهرهزای بهرزان
به لهرهی ئهندام توول قهلوهزان
به گونای رهنگین گولان وههار
به نالهی حهزین بولبولان زار
به داغ دهروون سپی گولالان
بهیداشان ماوان وینهی ئهودالان
به وهفای لهیلی، به عیشق مهجنوون
به نالهی کوکهن نه پای بیستوون
به جیلوهی بتان شوخ مههجهمین
منمانان جهمال جیهان ئافهرین
به غهمزهی جادووی سورمهسای جانان
لیقای سوبحانی به خهلق مهنمانان
به ذیکر مورغان به یاهوو یاهوو
موانان «یا من لیس الا هو»
یا شا! جه دهرگات ئیدمهن رهجا
ببخخشی گونای بهندهی روو سیا
من که سهر حهلقهی گوناکارانم
سهر توق جهرگهی شهرمهسارانم
سهر تا پا غهریق لوججهی عیصیانم
سفتهی نائیرهی نار حیرمانم
شهرط ئهمر توم وه جا ناوهردهن
جه تهقصیراتم تهقصیر نهکهردهن
ههر چیوهم کهردهن جه نافهرمانی
نادانیم بیهن، توویت مهزانی
ئهر مسو چینم، ئهر بهخشیم گوناه
رهضام رهضای تون، الحکمُ لله
یهک ئهمجار به لوطف ببهخشهم گوناه
استغفرالله، استغفرالله
جورمم بیحهدهن، گونام بیشومار
«رب نجنی من عذاب النار»
نهکهری مهحرووم بهندهی رووسیاه
«ولا تقنطوا من رحمة الله»
بار عیصیانم کوکو بیهن جهم
یا غافر الذنب فاغفرلی و ارحم
نیازم ئیدهن یا حهی، یا قهییوم
خالید جه دهرگات نهکهری مهحرووم
اطلاعات
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: سید جابر موسوی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
یا فهرد ئهعظم، یا فهرد ئهعظم!
یا حهی یا قهییووم، یا فهرد ئهعظم!
هوش مصنوعی: ای بزرگترین فرد، ای بزرگترین فرد! ای موجود برتر، ای بزرگترین فرد!
یا شنهوهندیی نالهی صوبحدهم!
پهنای بهندییان بهندیخانهی غهم
هوش مصنوعی: ای کسی که صدای صبح مرا میشنوی! وسعت دلتنگیها در خانهی غم است.
یا فهرازندهی چهرخ موعهللهق!
یا نیگارندهی نوطاق ئهزرهق!
هوش مصنوعی: ای هنرمند با استعداد که چهرهات زیباست!
ای خالق و طراح این اثر شگفتانگیز!
یا بانی بونیان قوصوور و ئهیوان!
ریفعهت بهخش تهخت ههفت پایهی کهیوان!
هوش مصنوعی: ای کسی که پایهگذار بناهای بزرگ و قوسهای زیبا هستی! جایگاهت بالاتر از هر تختی است که بر روی هفت پایه قرار دارد.
بیزاد و نهمر، بیخواب و بیخوهر!
نه عهرهض، نه جیسم، نه روح، نه جوههر!
هوش مصنوعی: بیفرزند و بدون آرامش، نه خواب دارم و نه خواهری! نه جسمی هستم، نه روحی دارم، نه وجودی.
بینای بیدیده، شنهوای بیگوش!
جه ئهسرار غهیب واقیف و خاموش!
هوش مصنوعی: کسی که بدون بینایی است، نمیتواند ببیند و کسی که گوش ندارد، نمیتواند بشنود! چه سرّی دارد که در عالم غیب آگاه و ساکت است!
بیههمتا و بیمیثل، بیشهریک، بیباک!
جه عهیب موبهررا، جه ئالایش پاک!
هوش مصنوعی: بدون همتای واقعی و بینظیر، بدون شریک و ترس! چه عیب و نقصی میتواند وجود داشته باشد، چه آلودگی که پاک نشده باشد!
نهقشبهند لهوح صهحیفهی ههستی!
نهشئه بهخش جام بادهی سهرمهستی!
هوش مصنوعی: در این دنیا، خوبیها و زیباییها در اسناد و تجربیات زندگی ثبت نشدهاند! همچنین، مایهی سرمستی و شادی، به راحتی در دسترس نیست.
نیظام دههندهی ئهرواح نه ئهجسام!
تهرکیب کونندهی ئهعصا نه ئهندام!
هوش مصنوعی: نظامی که روحها را سامان میدهد، نه اجسام را؛ و ترکیبکنندهی عناصری است، نه اعضای بدن را.
به ماه و خورشید خهلعهت بهخش نوور!
نومایندهی صوبح نه داجی دهیجور!
هوش مصنوعی: این جمله به زیبایی و درخشندگی ماه و خورشید اشاره دارد و به تصویر کشیدن نور و روشنایی صبح را حکایت میکند که به زندگی و دلگرمی میافزاید. به طور کلی، این عبارات نشاندهندهی تاثیر مثبت نور و روشنی بر روح و فضای زندگی هستند.
بهرپا کونندهی خهیمهی بیستوون
دهوران دههندهی باد بی سکوون!
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به کسی دارد که مانند چادر بلندی است که در برابر بادهای بیقرار و تند ایستاده است. چنین فردی مستحکم و استوار باقی میماند و در مقابل تغییرات و نوسانات زمان، تاب و تزلزل نمیبیند.
جهمین پر نوور ماه مونهوهر!
نهطوررهی گیسووی شهو نومایان کهر!
هوش مصنوعی: ای روشنایی ماه در آسمان! مانند تارهای گیسوی شب، که زیبایی خاصی دارند.
تهئلیف دهندهی چار عونصور بهههم
ظاهیر کونندهی وجوود، نه عهدهم!
هوش مصنوعی: ترکیب چهار عنصر مختلف که باعث ایجاد جهان میشوند، به من معطوف نشده است!
فرورنده بهرق نه سینهی سهحاب
ئولفهت دههندهی ئاتش چه نی ئاب!
هوش مصنوعی: اکنون که به یاد تو در آتش عشق میسوزم، دیگر نمیتوانم در برابر آن سرسختی و تاب آوری نشان دهم.
شوعله بهخش نار پهرتهو ئهفزای نوور
روزیدههندهی مهل و مار و موور
مهل: پرنده
فهرمان دههندهی مولک و مهلهکوت
شهههنشای ئیقلیم لاهووت و ناسوت
هوش مصنوعی: آفرینندهی مولکولها و جانداران، موجنویسی بر روی قلمروهای ملکوت و ناسوت را نشان میدهد.
نهققاش نوقووش ههیوولا و صووهر
رهضامهند جه خهیر، با خهبهر جه شهر!
هوش مصنوعی: این بیت به موضوعی اشاره دارد که از یک طرف به ذکر عواقب یا نتایج کارها میپردازد و از طرف دیگر نشاندهندهی اهمیت دانستن و آگاهی در تصمیمگیریهاست. در واقع، بهتر است با خبر و آگاهی در مورد مسائل و اوضاع شهر یا جامعه اقدام کنیم تا نتیجهی بهتری بگیریم.
رههانندهی نوح نه توفِ طوفان
خهلاص کونندهی یووسف نه زیندان
هوش مصنوعی: نجاتدهندهی نوح تنها توفانی نیست که او را رها کند و آزاد کنندهی یوسف هم فقط زندان نیست.
روی رهشهن به شهو، شهو به رو ئاورهر
گهدایان به شاه، شاه به گهدا کهر!
هوش مصنوعی: در این مسیر و در این شب، به سمت محبوب برو و بگذر. مردان شایسته به پادشاه میرسند و پادشاه نیز به آنها توجه میکند.
موونس یوونس نه گیجاو غهم!
نه کوی سهرهندیب رههنومای ئادهم!
گیجاو: گیژاو، گرداب
ههمراز یووسف نه چاه کهنعان
ئهنیس یهعقووب نه بهیتولئهحزان!
هوش مصنوعی: یوسف، همدلی ندارد که در چاه بیفتد، چون یعقوب از غم او در حال درد و اندوه است.
رههبهر مووسی به نار شهجهر!
به دهم عیسی مهرده زینده کهر!
هوش مصنوعی: راهبر موسی به آتش سوزان! در دامن عیسی مرده زنده کن!
ناقه بهرئاوهر جه سهنگ خارا!
ئهسکهندهر جادهر نه تهخت دارا!
هوش مصنوعی: این بیت به انتقاد از کسانی میپردازد که در مسیر زندگی خود به خودبزرگبینی یا تکبر میپردازند. در واقع، شاعر به این نکته اشاره دارد که با وجود عظمت و بزرگی که در ظاهر ممکن است داشته باشند، در حقیقت بر روی زمین و در واقعیت، هیچ تفاوتی با دیگران ندارند. اشاره به این موضوع که نباید به مقام یا مال اندوختهشده خود مغرور شوند و از مسیر راست دور شوند.
نهرهم کهر به لوطف به مووسای عیمران!
ئیعجاز بهیضا و موعجیزهی ثوعبان!
هوش مصنوعی: نه من به لطف موسی عیسان نگرانم، معجزه و شگفتی به خوبی در برخی از چیزها وجود دارد.
روبایندهی تاج و نه فهرق شاهان
بهخشایندهی جاه وه صاحیب جاهان
هوش مصنوعی: آن که تاج و تخت را میدزد به کسی مانند خشایار شاه میماند که صاحب جاه و مقام است.
میفتاح ئهبواب خهزانهی غهیبی
میشکات ضیای بهزم لا رهیبی
هوش مصنوعی: کلید دروازهی مخفی، نورش جهان را روشن میکند و راهی برای ورود میسازد که در آن نزاعی وجود ندارد.
خالق الارواح فالق الاصباح
مصباح النجاح، مفتاح الفلاح!
هوش مصنوعی: خالق جانها و پدیدآورنده سپیدهدمها، چراغی برای موفقیت و کلیدی برای کامیابی است!
گیرندهی بهههشت جه دهست شهدداد
بهر باد کونندهی قهوم عاد وه باد
هوش مصنوعی: در این بیت، به این نکته اشاره شده است که فردی که به نعمتها و خوشیهای بهشت دست پیدا کرده، باید مراقب باشد زیرا ممکن است به سرعت از آنها دور شود. همچنین به این موضوع اشاره شده که قدرتی که میتواند نعمتها را از انسان بگیرد، وجود دارد. این بیان به نوعی هشدار دهنده است که نعمتها ممکن است زودگذر باشند و باید در استفاده از آنها دقت کرد.
کهوکهبهی فیرعهون غهرق دهریار کهر!
وه پهشهی ضهعیف نهمرود فهنا دهر!
هوش مصنوعی: هیچ کس نمیتواند با فرعون سرسخت و قدرتمند مقابله کند! اما در مواجهه با شخص ضعیفی، نباید به خود اجازه داد که افت کرده و از خود بیاحترامی کنیم!
جا دههندهی جهم جه موغاک خاک
بهر ئارندهی مار نه دوش ضهححاک
هوش مصنوعی: این بیت به بیان این نکته میپردازد که کسی که در دلش محبت و عشق به دیگران دارد، باید از رفتارهایی که به دیگران آسیب میزند دوری کند. در واقع، اشاره به اهمیت نیت و رفتار فرد دارد و به یادآوری میپردازد که باید مراقب باشیم که محبت ما به دیگران همراه با عمل شایسته باشد.
نیگوون کونندهی چهتر فهریدوون
خوسرهو خهلتان کهر نه گیجاو هوون
هوش مصنوعی: مخاطب عزیز، نمیتوانی به آسانی بر احساسات و دردهای دل دیگران مسلط شوی، چرا که آنها نیز به نوبه خود، دنیای خاص خود را دارند و نمیتوانی به سادگی آنها را درک کنی.
جام جهم نه دهس جهمشید به ئاوهر!
کهللهی کهیکاووس وه تووتیا کهر!
تووتیا: پودر سرمه
بهرههم زهنندهی سوپای سهلم و توور
بهر باد دههندهی ئهساسهی تهیموور
هوش مصنوعی: در دشت و بیابان زندگی میکنم و تو میتوانی باد را بهسوی من بفرستی.
مهشاطهی طوغرای زولف دیز لهیل!
رههنومای مهجنون له ههردهی دوجهیل!
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و خاص بودن موهای دختر اشاره دارد که مانند ماه درخشان و دلرباست. او به گونهای است که راهنمای دلهای عاشق است و میتواند هر دو جهان را تحت تأثیر قرار دهد. در واقع، زیبایی او فراتر از تصور است و در دلها تأثیر عمیق میگذارد.
پهی خوسرهو شیرین نه ئهرمهن ئاوهر!
پهی شیرین فهرهاد وه بیستون بهر!
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و شیرینی زندگی اشاره دارد و بیان میکند که برای رسیدن به عشق و هدفهای شیرین، باید تلاش کرد و از سختیها گذر کرد. در این متن، با به تصویر کشیدن یک داستان عاشقانه و تلاش بیوقفه، نشان میدهد که عشق واقعی ارزش همه زحمتها را دارد.
رهنگریز کالای گولناری گولان
نهغمهی نهوای دهنگ نالهی بولبولان
هوش مصنوعی: کالا و نشانههای زیبایی طبیعت، داستانی خوش و دلپذیر را تکرار میکنند و صدای ناله و غم بلبلها را به یاد نمیآورند.
طهرراز بالای توول نه چهمهنان
صهفا دههندهی سینهی دهرویشان
هوش مصنوعی: راز و رمزهای تو به قدری عمیق و با ارزش است که مثل صیقل دادن یک لُنگ بر سینهی درویشان، درخشش و نورانیت خاصی به آنها میبخشد.
میسکینان نهواز، غهریبان یاد کهر!
بندییان جه بهند میحنهت ئازاد کهر
هوش مصنوعی: میگویند که کسانی که در وضعیت بدی هستند، نباید به یاد دیگران و غصههایشان باشند! آنها باید با آزادی و شادی، زندگی خود را سپری کنند.
قیبلهی عاشقان جه کهعبه، جه دهیر
گهردش دههندهی چهرخ سهبوک سهیر
هوش مصنوعی: محلای که عاشقان به آن روی میآورند، همچون کعبه است؛ اینجا، دلهای آنها در دور شدن و نزدیک شدن به چهرهای زیبا و دلربا در حال حرکت و تغییر است.
مهبدهء ئیجاد کولل کائینات
سزاوار به حهمد مهوصووف به صیفات
هوش مصنوعی: ماه، منبع خلق و ایجاد جهان است و شایسته ستایش و تحسین به خاطر ویژگیهایش میباشد.
ههم جه مساجید ههم جه بتخانان
موئمین و کافر ثهنات مهوانان
هوش مصنوعی: تمام مکانها، چه مساجد و چه بتخانهها، پذیرای مومنان و کافران هستند.
پهری بیکهسان تونی فریاد رهس!
بالادهسِ تو، نییهن دهسِ کهس
هوش مصنوعی: ای افرادی که مانند پرندگان بیپر و بال هستید، به صدای من گوش دهید! اگر به شما کمک نکنید، هیچ کس دیگری دست یاری به شما نمیدهد.
یارب! به حاجهات ذوالجهلالی ویت
به ذات و صیفات لایهزالی ویت
هوش مصنوعی: پروردگارا! به خاطر نیازم، به آن کسی که دارای ویژگیهای والا و عظیم است، پناه میبرم.
به موقهرربان بارهگای عیززهت
به پهردهداران سهریر وهحدت
هوش مصنوعی: در لحظهای که دست تو به من میرسد، مرا به یکپارچگی و آرامش میکشانی.
به عهرش و کورسی، به لهوح و قهلهم
به مهلائیکان خاصهی موحتهرهم
هوش مصنوعی: در بارگاه و سرای بهشت، به لوح و قلم، برای فرشتگان مخصوصی که در خدمت معشوق من هستند، به نظم و ترتیب خاصی پرداخته میشود.
به دهفتهر داران دیوان لاهوت
به ذیکر تهوحید جهرگهی مهلهکوت
هوش مصنوعی: در عالم وسیع و گستردهای که به درگاه الهی تعلق دارد، با یاد خداوند و یکتایی او، قلبها به نور و محبت پر میشود.
به سوز ئادهم به دیدهی نمین
ئهو روجه بهههشت کهفت نه روی زهمین
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر از عشق و زیبایی معشوق سخن میگوید. او احساس میکند که چشمان معشوق مانند بارانی است که بر دل و جان او میبارد و این زیبایی او را به بهشت میبرد، به گونهای که زمین برایش بیمعنا میشود.
به خهلاصییی نووح جه توف طوفان
به شادیی خهلیل، روی عید قوربان
هوش مصنوعی: در این بیت به خلاصهای از داستان نوح اشاره شده است که در هنگام طوفان، او به شادی و خوشحالی میپردازد و این شادی به عید قربانی ارتباط دارد. به طور کلی، مفهوم آن به بیان امید و شادی در زمانهای دشوار و در آستانهی جشنهای مذهبی پرداخته است.
به صیدق هاروون به قورب مووسی
به پاکیی مهریهم به تهقوای عیسی
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و پاکی شخصیتهای مذهبی اشاره دارد. در آن از ویژگیهای مثبت و برجسته هارون، موسی، مریم و عیسی سخن گفته شده است و به نوعی آنها را به عنوان الگوهایی از پاکی و تقوا معرفی میکند. این افراد به خاطر ویژگیهای خاصشان در تاریخ و فرهنگ دینی مهم هستند و نمایانگر فضایل انسانی مانند صداقت، پاکی و تقوی هستند.
به راستیی هوود به دوسیی ئیدریس
به نهغمهی داوود، به نالهی جرجیس
هوش مصنوعی: به حقیقت، هوود به دوستی ادریس، به آهنگ داوود و به ناله جرجیس اشاره دارد.
به ویرد یوونس، به صهبر ئهییوب
به حوسن یووسف به زاریی یهعقوب
هوش مصنوعی: در این بیت، به ذکر حالات و ویژگیهای چندین شخصیت مشهور در تاریخ و ادبیات اشاره شده است. به نوعی به وفاداری و صبر یوونس (یونس)، استقامت و صبری که ایوب (ایوب) داشت، زیبایی و جذابیت یوسف (حسین) و اندوه و بیتابی یعقوب (عقوب) پرداخته شده است. به طور کلی، این بیت به تجلی اوصاف مختلف انسانی، از جمله وفاداری، صبر، زیبایی و اندوه میپردازد.
به ئاوازهی ذیکر ئهررهی زهکهریا
ئهورو که نه جهوف شهجهر شهق کریا
هوش مصنوعی: در این بیت به زیبایی و قدرت صدای بانو یا شخصی اشاره شده که میتواند تأثیر عمیقی بر دیگران داشته باشد. با ذکر نام این شخص، اشاره میشود که او میتواند محیط را با صدای خود پر کند و به طور خاص بر دلها و جانها تأثیر گذار باشد. این آوازه بیانگر ماندگاری و شناخته شدن در جامعه است.
به ئیخلاص پاک سهیید موختار
به زور بازوی حهیدهر کهررار
هوش مصنوعی: این بیت به مفهوم این است که با شدت و خلوص نیت میتوان بر مشکلات و موانع غلبه کرد. اشاره به این دارد که نیروی اراده و ایمان میتواند انسان را در برابر چالشها استوار و قوی نگهدارد.
به راستی و صیدق صیددیق ئهکرهم
به دین دوستیی فارووق ئهعظهم
هوش مصنوعی: من با راستگویی و صداقت، دوستی و محبت را در دل خود پرورش دادهام، و از آموزههای فارووق بهره میبرم.
به نیکنامی و مهظلوومیی عوثمان
به شههیدیی ئهو شاهیدهن قورئان
هوش مصنوعی: عثمان با نیکنامی و محبتش به عنوان یک شاهد در قرآن معرفی شده است.
به حهلق تهشنهی حوسهین مهظلووم
به ئهرواح پاک ئهئیممهی مهعصووم
هوش مصنوعی: این شعر اشاره دارد به جانباختن حسین مظلوم و یادآوری روح پاک امامان معصوم. شاعر به نوعی حسرت و اندوه را در مورد ظلمی که بر حسین (علیهالسلام) رفته، بیان میکند و ارادت خود را به اهل بیت و مقام آنان ابراز میدارد.
به صوحف و زهبور، تهورات و ئینجیل
به ئایهی قورئان ئاوهردهی جوبریل
هوش مصنوعی: کتابهای مختلف الهی مانند صحف، زبور، تورات و انجیل، توسط جبرئیل به قرآن آورده شدهاند.
به ئهصحاب کههف خواب ئالودهی غار
ئهمین بین جه شر شهرارهی کوففار
هوش مصنوعی: به دوستان خود بگویید که خواب غفلت را رها کنند و بیدار شوند، چرا که در اطرافشان آتش شر و فساد در حال شعلهور شدن است.
به قطب الاختیار به غوث الاعظم
به رجال الغیب ئهوتاد عالهم
هوش مصنوعی: این جمله به شخصیتها و نهادهای معنوی اشاره دارد که در قلههای توانایی و راهنمایی قرار دارند. آنها به عنوان یاریدهندگان و پشتیبانان در عالم غیبی شناخته میشوند و به نوعی نقش مهمی در هدایت و حمایت از انسانها دارند.
به بیتالمعمور به مهسجید ئهقصی
به یثرب زهمین به ئهرض بهطحا
هوش مصنوعی: به خانه خدا و مکانهای مقدس و دورترین نقاط، اشاره میکند. همچنین به زمینهای خاص و بارگاههای بزرگ اشاره دارد.
به شیخ بهصری به شیخ بایهزید
به سولطان جونهید شیخ ئهبووسهعید
هوش مصنوعی: این بیت به معرفی چند شخصیت مذهبی و معنوی اشاره دارد. به نوعی به مقام و جایگاه این افراد در جامعه اشاره میکند و از آنها به عنوان مرجع و پیشوایان معنوی یاد میکند. در اینجا، از شیخ بایزید و سلطان جونه و دیگر شخصیتهای نامی سخن به میان آمده و به اهمیتی که دارند پرداخته شده است.
به چههارده رویش مولک هیندستان
به ههفت ئهودالان خاصهی کوردستان
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیباییهای خاص طبیعت و فرهنگی که در هند و کردستان وجود دارد، میپردازد. به ویژه بر جذابیتها و ویژگیهایی که این دو منطقه را متمایز میکند، تأکید میکند.
به ئهصحاب بهدر کولل شههیدان
به گشت مریدان سهعادهت نیشان
هوش مصنوعی: به دوستان بگو که بر سر شهیدان رفتهاند و گرد آنها را گرفتهاند تا نشانی از وفاداری و پیروی خود را نشان دهند.
به شهو بیداران عیبادت خانه
به حهق ئاشنا، جه خهلق بیگانه
هوش مصنوعی: به افراد بیدار و آگاه، به خانهات خوش آمد بگو، اما به کسانی که ناآشنا هستند و با تو غریبهاند، توجه نکن.
به خاکنشینان بادیهی پهستی
به جورعهنوشان بهزم سهر مستی
هوش مصنوعی: به کسانی که در دشتی وسیع زندگی میکنند و به بیخودی و شادی نوشیدنیها و خوشیهای دنیا مشغولند، خطاب میشود.
به سیاهپوشانِ سهر حهلقهی ماتهم
هووناوِ ئهسرین مریزان نه چهم
هوش مصنوعی: این شعر به عزاداران و سوگواران اشاره دارد که در مراسمی به سر و روی خود سیاه پوشیدهاند. شاعر به آنها میگوید که در دل این سوگواری، چه اندوه و حالتی دارند و نسبت به درد و رنج دیگران احساس همدردی و نزدیکی میکنند.
به قهدهح نوشان جورعهی صهبووحی
به توبهکاران توبهی نهصووحی
هوش مصنوعی: کسانی که همواره در پی بازگشت به راه درست هستند، از لطف و رحمت الهی بهرهمند میشوند و به آنها فرصتی دوباره داده میشود تا به سوی حق برگردند.
به یاهوو یاهووی ئهودلان بهر
به نالهی پیران وادهی سوب سهحهر
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به ناله و شکایت نOlderها اشاره میکند و بیان میکند که آنها از خاطرات و رنجهای گذشته خود سخن میگویند. به نوعی، او به احساساتی که در دل پیران وجود دارد، میپردازد و نشان میدهد که این نالهها به عنوان صدایی از تجربیات و دردهای زندگیشان به گوش میرسد.
به سوز سینهی سهفته دروونان
به ئاب دیدهی دل پر جه هوونان
هوش مصنوعی: در دل کسانی که عشق و اندوه را احساس میکنند، آتش سوزانی وجود دارد و در چشمانشان اشکهای دل، مانند چشمهای همیشه سرازیر است.
به قهلهندهران مهست و مهیخانه
مکیشان نه دل نهعرهی مهستانه
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به توصیف حالتی میپردازد که در آن، دل و روح سرشار از سرور و شوق هستند و جایی برای غم و اندوه وجود ندارد. او به شادی و زیبایی اشاره میکند و از فضای دلنشین و میخوارگی یاد میکند که دور از دلتنگیها و مشکلات است.
به عیشق رهندان سهرمهست و مهدهوش
به جام بادهی پیر مهیفروش
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به لذتهای عشق و سرمستی ناشی از آن اشاره میکند و میگوید که عشق مانند یک سفر هیجانانگیز و پر از شگفتی است. همچنین، او از شراب و تأثیرات آن بر روح و جان صحبت میکند، و نمادین به این نکته میپردازد که این شادابی و سرخوشی ناشی از آغوش عشق و جمال محبوب است.
به سوز سینهی سفتهی دهرویشان
به ئاب دیدهی دل پر جه ریشان
هوش مصنوعی: در دل یتیمان و نیازمندان، اندوه و سوزی وجود دارد که شاید به خاطر غمهایشان باشد، و این اندوه به صورت اشک و غم در چشمانشان نمایان است.
به دوردی کهشان بهزم ئیرادهت
به گوشهگیران کونج قهناعهت
هوش مصنوعی: با دوریات، این دردها به گوشهنشینان گوشهگیر، آرامش و غمگینی را هدیه میدهند.
به بانگ حهججاج، به ئاب زمزهم
به لهحن ئینجیل به طهوف حهرهم
هوش مصنوعی: در صدای بلند حاجیها، آهنگ دلنشینی میزنم و با نغمههای انجیل، به حالتی پر از خشوع و تقدس در حرم حاضر میشوم.
به تهئثیر صهوت قاری قورئانان
به صهدای ناقووس نهوای رههبانان
هوش مصنوعی: به تأثیر صدای قاری قرآن، صدای ناقوس راهبان به گوش نمیرسد.
به سهحهر خیزیی ساکنان دهیر
به دوعای پیران عاقیبهت وهخهیر
هوش مصنوعی: ساکنان دهکده به دعای افراد با تجربه و حکیم به خوبی و خوشبختی میرسند و در مسیر صحیحی قرار میگیرند.
به صهفای سینهی صوفیان صاف
به ذیکر شیخان جامع الاوصاف
هوش مصنوعی: دلهای صوفیان پاک و بیآلایش است و آنها در یاد خداوند، مانند شیخان و پیشوایان با فضیلت و توانا هستند.
به سهر گهشتهگان وادیی حهیرانی
مهکهران نه رای حهق جانفشانی
هوش مصنوعی: در جادههای پرپیچوخم حیرت، کسانی که به این مسیر پا گذاشتهاند، با وجود خطرات و چالشها، باز هم بر این باورند که فداکاری برای حقیقت و زندگی ارزشمند است.
به سهر گهردانیی کهلپوس وه پیلان
نه بادیهی عیشق ویل ویل مهگیلان
هوش مصنوعی: در فضایی که عشق جریان دارد، برهها و فیلها نمیتوانند به راحتی آن را تجربه کنند؛ اینجا به معنای غم و انتظار عمیق است که به زندگی رنگ و بویی خاص میبخشد.
به عیش سینهی صاف دهرویشان
به سوز دهروون یاهوو مهکیشان
هوش مصنوعی: برای لذت بردن از زندگی ساده و خالص مستمندان، باید از دل سوخته و احساسات عمیق خود بهره ببریم.
به کونهپوشان کونج خهرابات
جه نیمهشهوان موانان حاجات
هوش مصنوعی: در مکانی که پوششهای مخفی و پنهان است، تو باید در دل شب که همه چیز آرام است، به انجام خواستههایت بپردازی.
به رهقص و سهماع وهجد ئههل حال
مهوینان وه چهم جهمین ویصال
هوش مصنوعی: در مسیر رقص و پرش به جمع افرادی از اهل دل میپیوندم که در حال و هوای وصال زندگی میکنند.
به حیکمهت واتان سیرر ئیلاهی
جه ئهسرار غهیب مهدان گهواهی
هوش مصنوعی: با حکمتت به سمت حقایق الهی برو، زیرا اسرار پنهان را نمیتوان به سادگی درک کرد.
به توبهکاران جه گشت ویهرده
به بیوهفاییی دنیا پهی بهرده
هوش مصنوعی: به توبهکاران چه احترامی میگذارند، اما دنیا به خاطر بیوفاییاش، آنان را فراموش میکند.
به عهدل شاهان رهعییهت پهروهر
کهس جه پهناشان نهدیهنش زهرهر
هوش مصنوعی: به دل شاهان دختران زیبا و با ایمان جا دارند، زیرا کسی که به خوبیها و فضایل بیندیشد، نباید به زشتیها و پلیدیها اهمیتی بدهد.
به سهیل ئهسرین ئهبر نهو بههار
به شوعلهی دهروون بهرق شهرهروار
هوش مصنوعی: گوشهای از آسمان با قوس هزاره به طرز دلنشینی روشن است، در حالی که براقی از شعلههای درون قلب به مراتب زیباتر و شگفتانگیزتر است.
به سهرئاویزیی بهرهزای بهرزان
به لهرهی ئهندام توول قهلوهزان
هوش مصنوعی: در دل کلامی شیرین و طنینانداز، نظارهای به زندگی و زیباییهای آن داریم. جایی که عشق و امید به هم پیوند میخورند و انسانها در جستجوی زیباییهای معنوی و مادی هستند. این تصویر از تلاش و کوشش برای به دست آوردن خوشبختی خبر میدهد و دلی سرشار از عشق و نشاط را به تصویر میکشد.
به گونای رهنگین گولان وههار
به نالهی حهزین بولبولان زار
هوش مصنوعی: به شکلی زیبا و رنگارنگ، گلها در کنار هم هستند و بلبلها با صدای غمگین و نالهوار خود، نوای دلسوزی را به گوش میرسانند.
به داغ دهروون سپی گولالان
بهیداشان ماوان وینهی ئهودالان
هوش مصنوعی: به خاطر درد و غم ناشی از نداشتن عزیزان، در آغوش طبیعت و زیباییهایش، روح ما آرام میگیرد و به نوعی تسلی مییابیم.
به وهفای لهیلی، به عیشق مهجنوون
به نالهی کوکهن نه پای بیستوون
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف یک عشق عمیق و پرشور میپردازد. به نوعی برقراری ارتباط عاطفی و احساسی قوی با معشوق را به تصویر میکشد. اشاره به لذتها و دردهای عشق، و همچنین نالهها و فریادهایی که ناشی از این احساسات است، نشاندهنده عمق و شدت این عشق میباشد. در کل، بیانگر پروازی روحانی و سختیهایی است که در راه رسیدن به عشق تجربه میشود.
به جیلوهی بتان شوخ مههجهمین
منمانان جهمال جیهان ئافهرین
هوش مصنوعی: در زیبایی و جلوهی معشوقان شاداب و بازیگوش، من و تو میتوانیم با یکدیگر در خلق زیباییهای جهان سهمی داشته باشیم.
به غهمزهی جادووی سورمهسای جانان
لیقای سوبحانی به خهلق مهنمانان
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت چشمان معشوق اشاره دارد و بیانگر شگفتی و دلربایی آنهاست. نیز به این نکته اشاره میکند که این زیبایی میتواند توهمآور و جادویی باشد. در نهایت، شاعر از این زیبایی و دلنشینی به وجد میآید و آن را با صفات الهی و فراموشنشدنی توصیف میکند.
به ذیکر مورغان به یاهوو یاهوو
موانان «یا من لیس الا هو»
هوش مصنوعی: در اینجا به صداهای زنده و پرندگان اشاره شده است که در حال ندا دادن هستند. در این ندا میتوان به یکتایی خداوند اشاره کرد، که تنها اوست و هیچ کس دیگری به جز او وجود ندارد. از این رو، با ذکر این نام او به یگانگی و عظمتش ارجاع میشود.
یا شا! جه دهرگات ئیدمهن رهجا
ببخخشی گونای بهندهی روو سیا
هوش مصنوعی: ای محبوب! چه خوب است که در دل تو جای برای بخشش گناهان بندهات باشد.
من که سهر حهلقهی گوناکارانم
سهر توق جهرگهی شهرمهسارانم
هوش مصنوعی: من که در میان افراد مختلف و متفاوت قرار دارم، مانند یک حلقه هستم که به جادهای پر از شگفتیها و زیباییها متصل است.
سهر تا پا غهریق لوججهی عیصیانم
سفتهی نائیرهی نار حیرمانم
هوش مصنوعی: از سر تا پای من در دریاچهای از نافرمانی غرق شدهام و در آتش حیرت میسوزم.
شهرط ئهمر توم وه جا ناوهردهن
جه تهقصیراتم تهقصیر نهکهردهن
هوش مصنوعی: من در شرایط سختی هستم و نمیخواهم که دیگران اشتباهات من را نادیده بگیرند یا کم اهمیت بشمارند.
ههر چیوهم کهردهن جه نافهرمانی
نادانیم بیهن، توویت مهزانی
هوش مصنوعی: هر چیزی که من از آن بیخبرم و ندانستهام، تو بهتر از من میدانی.
ئهر مسو چینم، ئهر بهخشیم گوناه
رهضام رهضای تون، الحکمُ لله
هوش مصنوعی: من به ستمکاری شما تسلیم نمیشوم، حتی اگر در دل خود گناه را بخواهم، حکمت و قضا تنها از آن خداست.
یهک ئهمجار به لوطف ببهخشهم گوناه
استغفرالله، استغفرالله
هوش مصنوعی: یک نفر به خاطر لطف و محبت به من، اگر گناهی مرتکب شوم، باید از خدا طلب بخشش کنم.
جورمم بیحهدهن، گونام بیشومار
«رب نجنی من عذاب النار»
هوش مصنوعی: من در سختیها و مشکلاتی قرار دارم که شمارش ناپذیرند و از خداوند درخواست میکنم که مرا از عذاب آتش نجات دهد.
نهکهری مهحرووم بهندهی رووسیاه
«ولا تقنطوا من رحمة الله»
هوش مصنوعی: نه، من از رحمت خدا ناامید نیستم، حتی اگر به نظر برسد که در وضعیتی سخت و سیاه قرار دارم.
بار عیصیانم کوکو بیهن جهم
یا غافر الذنب فاغفرلی و ارحم
هوش مصنوعی: بار گناهانم را به دوش میکشم، ای کسی که گناهان را میبخشی، مرا ببخش و رحمت کن.
نیازم ئیدهن یا حهی، یا قهییوم
خالید جه دهرگات نهکهری مهحرووم
هوش مصنوعی: من به تو نیاز دارم، ای سرپرست دائمی، مرا از رحمت و لطف خود محروم نکن.