گنجور

شمارهٔ ۳۶

ای لبت میگون و جانم می پرست
ما خراب افتاده و چشم تو مست
همچو نقشت خامه ی نقاس صنع
صورتی صورت نمی بندد که بست
دین و دنیا گر نباشد گو مباش
چون تو هستی هرچه مقصودست هست
در سر شاخ تو ای سرو بلند
کی رسد دستم بدین بالای پست
تا نگوئی کاین زمان گشتم خراب
می نبود آنگه که بودم می پرست
مست عشق آندم که برخیزد سماع
یکنفس خاموش نتواند نشست
آنکه از دستش ز پا افتاده ام
کی بدست آید چو من رفتم ز دست
دل درو بستیم و از ما درگسست
عهد نشکستیم و از ما بر شکست
باز ناید تا ابد خواجو بهوش
هر که سرمست آمد از عهد الست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای لبت میگون و جانم می پرست
ما خراب افتاده و چشم تو مست
هوش مصنوعی: ای لب‌های تو همچون میوه‌های خوش‌رنگ و خوش‌بو هستند و جانم به عشق تو است. ما در حال نابودی هستیم و چشم تو پر از مستی و شوق است.
همچو نقشت خامه ی نقاس صنع
صورتی صورت نمی بندد که بست
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که مانند طرحی که با قلم نقاشی کشیده می‌شود، صورتی واقعی و زنده نمی‌تواند همچون آنچه در ذهن است، به وجود آید. به عبارت دیگر، تصویر یا صورت حقیقی نمی‌تواند مشابه نقشی که در ذهن یا بر کاغذ ایجاد شده، دقیقاً باشد.
دین و دنیا گر نباشد گو مباش
چون تو هستی هرچه مقصودست هست
هوش مصنوعی: اگر دین و دنیا نباشند، تو هم نباش و وجود نداشته باش. زیرا آنچه که مقصود است و هدف زندگی است، تو هستی.
در سر شاخ تو ای سرو بلند
کی رسد دستم بدین بالای پست
هوش مصنوعی: در سر تو که همچون سرو بلندی است، دست من چگونه به این بالای ناچیز می‌رسد؟
تا نگوئی کاین زمان گشتم خراب
می نبود آنگه که بودم می پرست
هوش مصنوعی: تا زمانی که نگویی من اکنون در حال نابودی هستم، در گذشته زمانی وجود نداشت که من عاشق شراب نباشم.
مست عشق آندم که برخیزد سماع
یکنفس خاموش نتواند نشست
هوش مصنوعی: زمانی که عشق به اوج خود می‌رسد، فرد نمی‌تواند به آسانی آرام بنشیند و از حال و هوای خود فارغ شود؛ در چنین حالتی، شور و حال او به قدری زیاد است که هیچ قدرتی نمی‌تواند او را ساکت کند.
آنکه از دستش ز پا افتاده ام
کی بدست آید چو من رفتم ز دست
هوش مصنوعی: آن کسی که من به خاطر او از پا افتاده‌ام، چگونه می‌تواند به دست من بیفتد، در حالی که من از او دور شده‌ام؟
دل درو بستیم و از ما درگسست
عهد نشکستیم و از ما بر شکست
هوش مصنوعی: دل ما را به عشق خود درگیر کردیم و هرچند که از ما دور شدیدی، اما عهد و پیمانمان را نشکستیم و این جدایی نتوانست محبت ما را کم کند.
باز ناید تا ابد خواجو بهوش
هر که سرمست آمد از عهد الست
هوش مصنوعی: خواجو هرگز به حالت هوشیاری برنمی‌گردد، زیرا کسی که از پیمان الست مست شده، تا ابد به حالت مستی باقی می‌ماند.