شمارهٔ ۴۴۲
گر سری در محفل آن چهره گلناری کشد
در چمن از سرو بلبل خط بیزاری کشد
هر که از دون همتی چون شیشهٔ ساعت دمی
برتری بر چون خودی جوید نگونساری کشد
همچو مجنون منصب آزادی ارزانیش باد
آنکه پا در دامن دشت گرفتاری کشد
خامه از خط شعاع مهر سامان می دهد
گر مصور صورت آن جامه زرتاری کشد
آبرو را می کند گردآوری گرداب سان
پای تمکین آنکه در دامان خودداری کشد
جوهر آیینه را آسان تر از موی خمیر
چشم او با پنجهٔ مژگان عیاری کشد
دین و دل خواهند از جویا بهای بوسه ای
تا کجاها این کس از خوبان بازاری کشد
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر سری در محفل آن چهره گلناری کشد
در چمن از سرو بلبل خط بیزاری کشد
هوش مصنوعی: اگر کسی در جمع آن چهره لطیف و زیبا وجود داشته باشد، بلبل از سر درختی خود را دور خواهد کشید و از آنجا دوری میجوید.
هر که از دون همتی چون شیشهٔ ساعت دمی
برتری بر چون خودی جوید نگونساری کشد
هوش مصنوعی: هر کسی که به خاطر کمبود اراده و همت خود، بخواهد بر دیگران برتری پیدا کند، مانند شیشه ساعت، به زودی به سقوط دچار خواهد شد.
همچو مجنون منصب آزادی ارزانیش باد
آنکه پا در دامن دشت گرفتاری کشد
هوش مصنوعی: مانند مجنون، آزادی که به راحتی به دست میآید، بیارزش است. تنها کسی میتواند از آن بهرهمند شود که در دشت مشکلات و چالشها قدم بگذارد.
خامه از خط شعاع مهر سامان می دهد
گر مصور صورت آن جامه زرتاری کشد
هوش مصنوعی: قلم با نوشتن اشعاری زیبا و دلنشین از نور خورشید، زیبایی را به وجود میآورد؛ اگر هنرمندی بتواند نقش جامهای زیبا را به تصویر بکشد.
آبرو را می کند گردآوری گرداب سان
پای تمکین آنکه در دامان خودداری کشد
هوش مصنوعی: آبرو مانند گردابی میچرخد و کسی که خود را در حوصلۀ نرمش و تسلیم قرار میدهد، میتواند آن را جمع کند و حفظ نماید.
جوهر آیینه را آسان تر از موی خمیر
چشم او با پنجهٔ مژگان عیاری کشد
هوش مصنوعی: آوردن جوهر آیینه به نسبت کشیدن موی خمیر از چشم او با مژگان زیبا، بسیار سادهتر است.
دین و دل خواهند از جویا بهای بوسه ای
تا کجاها این کس از خوبان بازاری کشد
هوش مصنوعی: جویا میخواهد بداند که برای بوسهای، دین و دل چه بهایی میطلبند و این شخص تا چه حد از زیباییها و جذابیتها بهرهمند است.

جویای تبریزی