شمارهٔ ۲۰
خاک ازین عالی بنا بر کاخ گردون سرکشید
تا بنای عالم است اینسان عمارت کس ندید
بینمش پاک از سرشت آب و گل گویا خدای
همچو قصر خلدش از یک دانه گوهر آفرید
بین در و دیوارش از نقاش پر نقش لطیف
کلک او آمد مگر گنج لطایف را کلید
شاهد معنی ز صورتهاش از بس جلوه کرد
خاطر ناظر ز هر صورت به صد معنی رسید
بر سر شاخ درختانش نگر هر مرغ را
آنچنان چابک که گویی دمبدم خواهد پرید
بر مشام جان زند بوی گلاب از فرش او
بس که آب لطف از گلهای سقف او چکید
شه چو جان است و جهان چون تن مبارک منزلی
کاندر اوجان جهان خواهد به دولت آرمید
زنده باد این تن به آن جان جاودان مرغ سحر
دوش می خواند این دعا و صبح صادق می دمید
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خاک ازین عالی بنا بر کاخ گردون سرکشید
تا بنای عالم است اینسان عمارت کس ندید
هوش مصنوعی: خاک از چنین بنای باعظمت آسمان بلند شد و به این ترتیب، ساختار جهان به وجود آمده است. هیچکس چنین سازهای را ندیده است.
بینمش پاک از سرشت آب و گل گویا خدای
همچو قصر خلدش از یک دانه گوهر آفرید
هوش مصنوعی: او را میبینم که خالص و پاک از ویژگیهای آب و گل است؛ گویی خداوند مثل قصر بهشتیاش، او را از یک دانه گوهر آفریده است.
بین در و دیوارش از نقاش پر نقش لطیف
کلک او آمد مگر گنج لطایف را کلید
هوش مصنوعی: در میان در و دیوار، زیباییهای هنرمندانهای وجود دارد که نشاندهندهی هنر و مهارت اوست. شاید این زیباییها کلیدی برای دسترسی به گنجینهای از لطافت و ظرافت باشند.
شاهد معنی ز صورتهاش از بس جلوه کرد
خاطر ناظر ز هر صورت به صد معنی رسید
هوش مصنوعی: چون زیباییهای او آنقدر نمایان و جذاب بود، ناظر از تماشای چهرهاش به شباهتهای بسیاری دست یافت و در هر نمایی به معانی مختلفی پی برد.
بر سر شاخ درختانش نگر هر مرغ را
آنچنان چابک که گویی دمبدم خواهد پرید
هوش مصنوعی: به شاخههای درختها نگاه کن، هر پرنده به قدری چابک و تند است که گویی هر لحظه آماده است تا پرواز کند.
بر مشام جان زند بوی گلاب از فرش او
بس که آب لطف از گلهای سقف او چکید
هوش مصنوعی: عطر گلاب از فرش او به مشام جان میرسد، چون آب لطف از گلهای سقف او به زمین چکیده است.
شه چو جان است و جهان چون تن مبارک منزلی
کاندر اوجان جهان خواهد به دولت آرمید
هوش مصنوعی: پادشاه مانند جان است و جهان مانند تن است. خانهای که او در آن است، مبارک است و در آنجا جهان به آرامش و خوشبختی خواهد رسید.
زنده باد این تن به آن جان جاودان مرغ سحر
دوش می خواند این دعا و صبح صادق می دمید
هوش مصنوعی: این بدن زنده و این روح ابدی را به یاد داشته باش. مرغ سحر شب گذشته این دعا را میخواند و صبح صادق در حال دمیدن بود.