جامیشمارهٔ ۷۶
مه که از خجلت آن شمع شکرلب بگریخت
تا که رسوا نشود روز شباشب بگریخت
مانع مرغ دل از طوف درش قالب بود
بال همت زد و از صحبت قالب بگریخت
دامن از ما به ملاقات رقیبان درچید
بی ادب بود ز یاران مؤدب بگریخت
زان طبیبم شده بیمار که بیماران را
درد سر رفت ز دیدار وی و تب بگریخت
نام در مصر محبت به عزیزیش نرفت
هر که را یوسف دل زان چه غبغب بگریخت
تاب خورشید جهانتاب کی آرد دیوی
که شب تیره ز رخشیدن کوکب بگریخت
شب که یا رب زدم از هجر تو تا کنگر عرش
مرغ بام فلک از ناوک یارب بگریخت
بود بر روی مسبب ز مسبب پرده
جامی از شوق مسبب ز مسبب بگریخت
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مه که از خجلت آن شمع شکرلب بگریخت
تا که رسوا نشود روز شباشب بگریخت
هوش مصنوعی: ماه به خاطر خجالت آن شمع زیبا، از نور آن دور شد تا روز روشن نشود و رازها فاش نگردد.
مانع مرغ دل از طوف درش قالب بود
بال همت زد و از صحبت قالب بگریخت
هوش مصنوعی: مرغ دل که نماد آرزوها و خواسته‌هاست، از محدودیت‌ها و مانع‌هایی که بر سر راهش وجود دارد، رنج می‌برد. اما با تلاش و اراده، سعی می‌کند از این محدودیت‌ها فرار کند و به سوی آزادی و دستیابی به آرزوهایش حرکت کند.
دامن از ما به ملاقات رقیبان درچید
بی ادب بود ز یاران مؤدب بگریخت
هوش مصنوعی: بنا به برخورد ناشایست و بی‌ادبانه‌ای که داشتم، از یاران مودب و با ادب فاصله گرفتم و دنبال رقیبان نرفتم.
زان طبیبم شده بیمار که بیماران را
درد سر رفت ز دیدار وی و تب بگریخت
هوش مصنوعی: من به خاطر دیدار آن پزشک بیمار شدم، چرا که بیماران از ملاقات او دچار دردسر شدند و تبشان هم از آن فرار کرد.
نام در مصر محبت به عزیزیش نرفت
هر که را یوسف دل زان چه غبغب بگریخت
هوش مصنوعی: هر کسی که دلش به عشق یوسف (که نمادی از زیبایی و محبت است) تعلق دارد، هرگز دیگری را نمی‌بیند و نام و نشانی از محبت در مصر (نمادی از موقعیتی خاص) برای او باقی نمی‌ماند. از این رو، احساسات و محبت‌های واقعی او به راحتی محو نمی‌شود.
تاب خورشید جهانتاب کی آرد دیوی
که شب تیره ز رخشیدن کوکب بگریخت
هوش مصنوعی: چگونه ممکن است که خورشید درخشان، دیوی را بیاورد وقتی که ستاره‌ها از نور خود به خاطر تاریکی شب فرار می‌کنند؟
شب که یا رب زدم از هجر تو تا کنگر عرش
مرغ بام فلک از ناوک یارب بگریخت
هوش مصنوعی: در شب، وقتی از دوری تو ناله زدم، تا جایی که پرنده‌های آسمان به خاطر تیر غم و اندوهم به سوی عرش فرار کردند.
بود بر روی مسبب ز مسبب پرده
جامی از شوق مسبب ز مسبب بگریخت
هوش مصنوعی: یک جام از شوق بر روی مسبب قرار داشت، اما این شوق از مسبب فرار کرد.