گنجور

بخش ۲۷۵ - آگاهی فریدون از کشته شدن قراطوس

سر سال دیگر خبر یافت شاه
که کوش بداندیش در بزمگاه
قراطوس بیچاره را پاره کرد
دل مردم از درد غمخواره کرد
دژم گشت و از غم نخندید و گفت
که آن دیو را خاک بادا نهفت
که بس ریمن و تند و گردنکش است
به خوی پلنگ و تف آتش است
نه فرّخ نمایند کشتن اسیر
پس از جنبش و کشتن و داروگیر
نماند همی خوی بد را بجای
براو باد همواره خشم خدای
سپهدار قارن چو دیدش دژم
به گفتار برداشت از دلْش غم
بدو گفت، شاها، تو خوش دار دل
مکن ایچ ازاین کار غمناک دل
ز فرمان تو هرکه گردن کشید
سرش بی گمانی بباید برید
قراطوس چون سربپیچد ز راه
شود کشته بر دست گردان شاه
فریدون فرخنده بگشاد چهر
بخندید با قارن از روی مهر

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سر سال دیگر خبر یافت شاه
که کوش بداندیش در بزمگاه
هوش مصنوعی: پس از گذشت یک سال، شاه متوجه شد که فردی بداندیش در مجالس و مهمانی‌ها حضور دارد.
قراطوس بیچاره را پاره کرد
دل مردم از درد غمخواره کرد
هوش مصنوعی: دل مردم از درد قراطوس که بیچاره شده، پاره پاره شد و به شدت متاثر گشتند.
دژم گشت و از غم نخندید و گفت
که آن دیو را خاک بادا نهفت
هوش مصنوعی: او غمگین شد و به خاطر ناراحتی‌اش لبخند نزد و به گفت که آن موجود خبیث باید زیر خاک پنهان شود.
که بس ریمن و تند و گردنکش است
به خوی پلنگ و تف آتش است
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف شخصیتی سرسخت و با اراده می‌پردازد که دارای ویژگی‌هایی همچون شجاعت و تندی است. او مانند پلنگ قوی و چالاک است و توانایی‌هایی دارد که به او قدرت و قاطعیت می‌بخشد. همچنین، تشبیه به آتش نشان‌دهنده‌ی حرارت و شدت رفتار اوست. این جمله به طور کلی به قدرت و جسارت آن فرد اشاره دارد.
نه فرّخ نمایند کشتن اسیر
پس از جنبش و کشتن و داروگیر
هوش مصنوعی: کشتن اسیر پس از آزادی و تلاش برای رهایی او، کاری ناپسند و غیرانسانی است.
نماند همی خوی بد را بجای
براو باد همواره خشم خدای
هوش مصنوعی: به مرور زمان، ویژگی‌های زشت و منفی فرد از بین می‌رود و به‌تدریج خشم خداوند بر او دائماً برقرار است.
سپهدار قارن چو دیدش دژم
به گفتار برداشت از دلْش غم
هوش مصنوعی: وقتی سپهدار قارن، چهره‌ای غمگین او را دید، با سخنانی دلگرم‌کننده سعی کرد که غم را از دلش بیرون کند.
بدو گفت، شاها، تو خوش دار دل
مکن ایچ ازاین کار غمناک دل
هوش مصنوعی: به او گفت، ای شاه، نگران نباش و از این کار غم‌انگیز دلگیر نشو.
ز فرمان تو هرکه گردن کشید
سرش بی گمانی بباید برید
هوش مصنوعی: هر کس که به دنبال نافرمانی از فرمان تو باشد، بدون شک باید مجازات شود.
قراطوس چون سربپیچد ز راه
شود کشته بر دست گردان شاه
هوش مصنوعی: وقتی قراطوس (شخصی) از مسیرش منحرف شود، به دستان گردان (دوران) شاه به هلاکت می‌رسد.
فریدون فرخنده بگشاد چهر
بخندید با قارن از روی مهر
هوش مصنوعی: فریدون خوشحال و شاداب چهره‌اش را نمایان کرد و با قارن با روی محبت‌آمیز لبخند زد.