حزین لاهیجیبخش ۱۸ - در صفت خاموشی گوید
تو را تا نباشد گرانمایه ای
به از خامشی، نیست پیرایه ای
نداری زبان سخن گستری
چرا مستمع را، جگر می خوری؟
به گفتار، ضایع مکن خویش را
مشوران دل حکمت اندیش را
حزین، ار چه گفتار در شان توست
سخن، کار کلک زبان دان توست
خمش کن، که گوهر شناسنده نیست
بهای خزف ریزه و دُر یکی ست
ستاینده خواهد نیوشنده ای
تو بیهوده تا چند، کوشنده ای؟
ز داننده، کم گفتن اکنون نکوست
جهان پر ز نادان بسیار گوست
گذشتند یاران معنی گرای
چو رهرو نبینی مجنبان درای
نهفتن سخن را ز نابخردان
صواب است، مگشای بیجا زبان
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تو را تا نباشد گرانمایه ای
به از خامشی، نیست پیرایه ای
هوش مصنوعی: اگر تو چیزی ارزشمند و گرانبهایی برای گفتن نداری، بهتر است سکوت کنی.
نداری زبان سخن گستری
چرا مستمع را، جگر می خوری؟
هوش مصنوعی: اگر زبان گفتن نداری و نمی‌توانی سخن بگویی، چرا برای شنونده قلبت را به درد می‌آوری؟
به گفتار، ضایع مکن خویش را
مشوران دل حکمت اندیش را
هوش مصنوعی: هیچگاه سخن خود را بیهوده نکن و با نیکان و اندیشمندان مشورت کن.
حزین، ار چه گفتار در شان توست
سخن، کار کلک زبان دان توست
هوش مصنوعی: اگرچه حرف‌هایی که در وصف تو زده می‌شود زیبا و دلنشین است، اما اصل این هنر و زیبایی، به توانایی و مهارت تو در بیان آن‌ها برمی‌گردد.
خمش کن، که گوهر شناسنده نیست
بهای خزف ریزه و دُر یکی ست
هوش مصنوعی: سکوت کن، زیرا کسی که به ارزش گوهر پی نمی‌برد، تفاوتی بین سنگ بی‌ارزش و الماس قائل نیست.
ستاینده خواهد نیوشنده ای
تو بیهوده تا چند، کوشنده ای؟
هوش مصنوعی: تا چه زمان به دنبال کسی هستی که تو را تحسین کند، در حالی که خودت باید تلاش کنی و برای موفقیت هایت کوشا باشی؟
ز داننده، کم گفتن اکنون نکوست
جهان پر ز نادان بسیار گوست
هوش مصنوعی: اکنون بهتر است که از عالم کمتر صحبت کنیم، زیرا جهان پر است از افرادی که نادان و خیلی پرگو هستند.
گذشتند یاران معنی گرای
چو رهرو نبینی مجنبان درای
هوش مصنوعی: دوستانی که با معنای حقیقی آشنا هستند از کنار تو عبور کردند، چون اگر به راه رو نگاه نکنی و آرام حرکت نکنی، درستی و حقیقت را نمی‌فهمی.
نهفتن سخن را ز نابخردان
صواب است، مگشای بیجا زبان
هوش مصنوعی: پنهان نگه‌داشتن حرف‌ها از افراد نادان کار درستی است، بنابراین زبان خود را بی‌مورد باز نکن.