شمارهٔ ۱ - ماده تاریخ در انتساب وزیر
شکر لله که به فرمان شهنشاه جهان
آنکه بیمُهرِ رضایش نبرد حکم قضا
آنکه چون بهر دعایش نفس گرم زنند
جوش تبخاله برآرد لب ارباب دعا
شاه دریادل گردون حشمت شاهصفی
که بود تشنة خاک در او آب بقا
صدر شه سیّد والاگهر پاک نسب
آنکه چون لطف خدا در همه دل دارد جا
میرزایی که شمیم نفس خلق خوشش
گر شود عطرفروش سرِ بازار صبا
در چمن از اثر فیضگشائی نسیم
هیأت غنچه شود نافة آهوی ختا
کار ارباب هنر گشت به سامان نزدیک
جنس ارباب شرف کرد رواجی پیدا
کوکب فضل به اوج شرف آمد ز هبوط
علم شرع برآمد ز ثریّا به ثری
شب که دل صورت تاریخ تمنّا میکرد
میشنیدم که ز خلوتکدة اوادنی
به زبان عربی روح پیمبر میگفت
و لقد دار رحیالدّین علی مرکزها
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
شکر لله که به فرمان شهنشاه جهان
آنکه بیمُهرِ رضایش نبرد حکم قضا
هوش مصنوعی: سپاس خدا را که به دستور پادشاه جهان، هر که بدون رضایت او بر سرنوشت مردم دست دراز کند، عاقبت خوبی نخواهد داشت.
آنکه چون بهر دعایش نفس گرم زنند
جوش تبخاله برآرد لب ارباب دعا
هوش مصنوعی: کسی که وقتی برای دعایش به او توجه میکنند، احساس شوق و عشق از خود نشان میدهد و دلش به شدت برای آن آرزو میتپد.
شاه دریادل گردون حشمت شاهصفی
که بود تشنة خاک در او آب بقا
هوش مصنوعی: شاه دریادل و دلیر، حاکم پرقدرت و بزرگ صفوی، در حالی که به خاک تشنه است، نشان از زندگی و بقای جاودان دارد.
صدر شه سیّد والاگهر پاک نسب
آنکه چون لطف خدا در همه دل دارد جا
هوش مصنوعی: صدر شه، که از خانوادهای شایسته و پاک است، همان کسی است که محبت خداوند را در دلهای همه مینشاند.
میرزایی که شمیم نفس خلق خوشش
گر شود عطرفروش سرِ بازار صبا
هوش مصنوعی: کسی که بوی خوش زندگی مردم را میپسندد، وقتی نسیم صبحگاهی بیاید، عطرفروش در بازار آن را عرضه میکند.
در چمن از اثر فیضگشائی نسیم
هیأت غنچه شود نافة آهوی ختا
هوش مصنوعی: نسیم به چمن میوزد و باعث میشود که غنچهها به آرامی باز شوند، همچون نافی که شبیه آهوی زیبای ختا باشد.
کار ارباب هنر گشت به سامان نزدیک
جنس ارباب شرف کرد رواجی پیدا
هوش مصنوعی: فعالیت هنرمندان به مرحلهی تکامل رسید و نزدیک به کالا، مقام و منزلت آنها رونق بیشتری پیدا کرد.
کوکب فضل به اوج شرف آمد ز هبوط
علم شرع برآمد ز ثریّا به ثری
هوش مصنوعی: ستارهی فضیلت به بالاترین مقام خود رسید، زیرا دانش شریعت از پایینترین نقطه به اوج بلندیها صعود کرد.
شب که دل صورت تاریخ تمنّا میکرد
میشنیدم که ز خلوتکدة اوادنی
هوش مصنوعی: در شب، وقتی که دل به یاد تاریخ و آرزوها میافتاد، صدای درد و تنهایی را از مکانی خلوت میشنیدم.
به زبان عربی روح پیمبر میگفت
و لقد دار رحیالدّین علی مرکزها
هوش مصنوعی: به زبان عربی روح پیامبر میفرمود که آسیاب دین همیشه بر دور محور خود در حال چرخش است.