گنجور

فصل ۱۸۶

غیرت صمصام جان انجام است اول صبر را از راه بردارد تا عاشق ناصبور شود و ازولایت خود دور شود چون ابر و باد در تک و پوی آید و چون مرگ و رزق درجست و جوی آید و می‌گوید:

نی مایۀ عشقت ای دل افروز کم است
وان درد که دی بود نه امروز کم است
در هجر تو با صبر دلم را صنما
نی ساز فزون شدست نی سوز کم است

آنچه عاشق خود را هلاکمیکند از بی صبریست در مرتبۀ دوم صمصام غیرت بر پیوند عشق آید هر چیزی که عاشق را بر آن پیوندست همه از نظر او بردارد و بکلی روی دل او بمعشوق آرد تا ولایت دلش بکلی جز معشوق را مسلم نشود و پیوند او با معشوق محکم شود.

چون در دو جهان مثال تو کم دیدم
از هر دو جهان برای تو ببریدم
پیوند مرا ز حضرت خویش مبر
زیرا که ترا بر دو جهان بگزیدم

آنچه عاشق دل از جاه و مال و فرزند و پیوند برمی‌دارد بدین جهت است در مرتبۀ سیم صمصام غیرت بر معشوق آید و او را از راه عشق بردارد این عدل عشق است که بجور ماننده است یعنی عاشق را با معشوق کفائی و همتائی و همسری نیست او را با عشق می‌باید ساخت ونقد وجود را در بحر بیساحل عشق انداخت و این رمزی عجیب است.

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعل (وزن رباعی)
قالب شعری: رباعی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غیرت صمصام جان انجام است اول صبر را از راه بردارد تا عاشق ناصبور شود و ازولایت خود دور شود چون ابر و باد در تک و پوی آید و چون مرگ و رزق درجست و جوی آید و می‌گوید:
هوش مصنوعی: غیرت صمصام جان، انتهای کار است. ابتدا باید صبر را از مسیر بردارد تا عاشق بی‌صبری شود و از مسیر خود منحرف گردد. مانند ابر و باد که در حرکت‌اند و مانند مرگ و رزق که در جست‌و‌جوی خود هستند.
نی مایۀ عشقت ای دل افروز کم است
وان درد که دی بود نه امروز کم است
هوش مصنوعی: ای دل‌افروز، عشق تو برای من کم است و آن دردی که دیروز داشتم، امروز هم کم نشده است.
در هجر تو با صبر دلم را صنما
نی ساز فزون شدست نی سوز کم است
هوش مصنوعی: دلتنگی من در غیبت تو زیاد شده و هرچه سعی می‌کنم صبر کنم، این درد کمتر نمی‌شود.
آنچه عاشق خود را هلاکمیکند از بی صبریست در مرتبۀ دوم صمصام غیرت بر پیوند عشق آید هر چیزی که عاشق را بر آن پیوندست همه از نظر او بردارد و بکلی روی دل او بمعشوق آرد تا ولایت دلش بکلی جز معشوق را مسلم نشود و پیوند او با معشوق محکم شود.
هوش مصنوعی: آنچه که باعث نابودی یک عاشق می‌شود، بی‌صبری اوست. بعد از آن، غیرت او نسبت به عشقش پیش می‌آید. هر چیزی که عاشق را به معشوقش مرتبط می‌کند باید به طور کامل از نظر او حذف شود تا دلش به‌طور کامل تنها به معشوقش خعص شود و ارتباطش با او به طور محکم برقرار گردد.
چون در دو جهان مثال تو کم دیدم
از هر دو جهان برای تو ببریدم
هوش مصنوعی: در دو جهان، مانند تو را کم دیده‌ام و به همین خاطر از هر دو جهان برای تو جدا شده‌ام.
پیوند مرا ز حضرت خویش مبر
زیرا که ترا بر دو جهان بگزیدم
هوش مصنوعی: پیوند من را از خودت قطع نکن، چون من تو را بر همه چیز ترجیح داده‌ام.
آنچه عاشق دل از جاه و مال و فرزند و پیوند برمی‌دارد بدین جهت است در مرتبۀ سیم صمصام غیرت بر معشوق آید و او را از راه عشق بردارد این عدل عشق است که بجور ماننده است یعنی عاشق را با معشوق کفائی و همتائی و همسری نیست او را با عشق می‌باید ساخت ونقد وجود را در بحر بیساحل عشق انداخت و این رمزی عجیب است.
هوش مصنوعی: عاشق واقعی از مسائل دنیوی مانند قدرت، ثروت، فرزندان و ارتباطات تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. زمانی که عشق در دل او بیدار می‌شود، او را به سوی عشق سوق می‌دهد و این نوعی عدل در عشق است که به گونه‌ای خاص با عشق متفاوت است. عاشق و معشوق هیچ شباهتی به هم ندارند و برای وجود عشق، باید خود را در مسیری متفاوت قرار دهند. در واقع، باید تمام دارایی وجودی خود را در دریای بی‌کران عشق نادیده بگیرند و این راز عمیقی است.