گنجور

شمارهٔ ۶۵٢

ای عزیز ار نصیحتی کنمت
در بدو نیک آن تفکر کن
گر پسند آیدت ز من بشنو
ور نه نشنوده اش تصور کن
اولا صدر شو باستحقاق
پس بمجلس درون تصدر کن
ردف را از ردیف بازشناس
بعد از آن دعوی تشعر کن
با بزرگان ره تواضع گیر
با فرو مایگان تکبر کن
وسط کارها نگه میدار
نه زبونی و نه تهور کن
نی چو طاوس خود نما میباش
نه بویران وطن چو کنگر کن
یا نه با نیک و بد بساز و برو
شبه را هم طویله در کن
با مسیحا بمصلحت خر را
در طویله کش و هم آخور کن
دمبدم روزگار میگذرد
تو تماشای این تغیر کن
چون تباشیر صبحدم بدمد
عزم تبسی و میل و متقر کن
همچو ابن یمین بساقی گوی
دور بگذشت ساغری پر کن

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای عزیز ار نصیحتی کنمت
در بدو نیک آن تفکر کن
هوش مصنوعی: ای عزیز، اگر بخواهم تو را نصیحتی کنم، در آغاز به خوبی آن فکر کن.
گر پسند آیدت ز من بشنو
ور نه نشنوده اش تصور کن
هوش مصنوعی: اگر این سخنم برایت خوشایند است، گوش کن، وگرنه می‌توانی آن را بدون شنیدن تصور کنی.
اولا صدر شو باستحقاق
پس بمجلس درون تصدر کن
هوش مصنوعی: ابتدا باید شایستگی خود را اثبات کنی، سپس می‌توانی به جایگاه و مقام خود در جمع بنشینی.
ردف را از ردیف بازشناس
بعد از آن دعوی تشعر کن
هوش مصنوعی: نسبت به ردیف‌ها آگاهی پیدا کن و پس از آن احساس شعری خود را بروز بده.
با بزرگان ره تواضع گیر
با فرو مایگان تکبر کن
هوش مصنوعی: با افراد بزرگ و با اهمیت با فروتنی و احترام رفتار کن، اما در مقابل کسانی که به پای آن‌ها نمی‌رسند، با اعتماد به نفس و خودبینی برخورد کن.
وسط کارها نگه میدار
نه زبونی و نه تهور کن
هوش مصنوعی: در حین انجام کارها، نه صحبت کن و نه بی‌پروا عمل کن، بلکه کار را متوقف کن و با دقت پیش برو.
نی چو طاوس خود نما میباش
نه بویران وطن چو کنگر کن
هوش مصنوعی: به مانند طاووس زیبا و با وقار باش و تلاش کن تا به شکوه و زیبایی خود بیفزایی، نه اینکه مانند گیاهی بی‌خاصیت در سرزمین خود بپوسی و ویران شوی.
یا نه با نیک و بد بساز و برو
شبه را هم طویله در کن
هوش مصنوعی: با مردم خوب و بد رفتار کن و شب را هم در کنار آنها سپری کن.
با مسیحا بمصلحت خر را
در طویله کش و هم آخور کن
هوش مصنوعی: در اینجا به نوعی تلویحاً می‌گوید که گاه برای رسیدن به منفعتی، باید اقداماتی کرد که شاید به‌ظاهر ناپسند یا غیرمنطقی به نظر برسند. به این مفهوم اشاره می‌شود که برای دستیابی به نتایج مطلوب، لازم است sometimes کارهایی انجام داد که ممکن است در شرایط عادی پذیرفته شده نباشند.
دمبدم روزگار میگذرد
تو تماشای این تغیر کن
هوش مصنوعی: زمان به سرعت می‌گذرد، تو هم به تغییرات اطراف خود توجه کن و آنها را مشاهده کن.
چون تباشیر صبحدم بدمد
عزم تبسی و میل و متقر کن
هوش مصنوعی: زمانی که نور صبحگاهی آغاز به تابیدن کند، اراده و رغبت به تحقق برسد و روی به سمت هدف‌های خوب و مثبت بیاورید.
همچو ابن یمین بساقی گوی
دور بگذشت ساغری پر کن
هوش مصنوعی: همچون ابن یمین به ساقی بگو که دور سپری شده و حالا لیوانی پر کند.