گنجور

فصل ۲۸

وَ أَوْحَیْنا إِلی أُمِّ مُوسی أَنْ أَرْضِعِیهِ

همچو موسی کسی باید تا اهل مَر شیر طیّب را، که بِوقت أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ هرکه اهل بود از آن خطاب و شراب مستطاب به مذاقِ او رسانیدند تا با چیزی دیگر نیامیخت، همچون رود نیل در حق بنی اسرائیل آب بود و در حق قبطی خون بود؛ یعنی این خطاب الست بربکم چون آبی بود که نقش حقایق خطوط مکتوب ایشان به پرده غیب نهان بود، آب این خطاب بدیشان رسید، نقش نکرت و معرفت ایشان پدید آمد؛ چون باران که بر زمین زند هر نباتی درخور خود در جنبش آید اگر چه زیان همه نبات‌ها از یک شکل است از خرما بن و گندم، همچنانک خواب یکی می‌نمود امّا بر تفاوت بود، همچنان بلاها نیز بر تفاوت پدید آمد.

به مادر موسی وحی آمد که موسی را در آب و آتش انداز و مترس، لا تَخافِی وَ لا تَحْزَنی که آب و آتش هر دو بنده من‌اند فرمانبردار. اکنون ای مؤمن خاک هم فرمانبردار است، همچنان چشم و گوش در وی انداز و مترس، ما در مرگ به سلامت به تو بازرسانیم، إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ بعد از پرورش بسیار.

اکنون آب چو فرمانبردارتر از آتش آمد، لاجرم چون تیغ آمد بر سرِ آتش، یعنی هرچند که آب را براندازی به بالا باز آب به پستی فرومی‌آید و هماره روی بر خاک دارد، امّا آتش چاکرِ مرتبه جوی است، عبادتِ آتش قیام است و عبادت آب سجود است و سجود افضل است بر قیام، پس آب چو عابدتر است حیات چیزها را در وی نهیم. خاک نیز همچون بندهٔ مدهوش است سر به زانوی حیرت برده، خبرش نیست از حرکات و سکنات عالم، به‌سانِ صوفیِ کامل که چون وجدی بر وی غالب شود اشارتی کند به حرکت در عضوی از اعضاء و آن عبارت از زلزله است. باش تا در سماع اسرافیلی به یکبارگی در رقص آید، تاروپودِ خرقهٔ وجودش برقرار نماند

و أَذِنَتْ لِرَبهاِّ وَ حُقَّتْ

اگر نه خاک هوشیارستی اسرار خود را از دِیِ دیوانه چرا نگاه داشتی و دامن خود را از وی چرا درکشیدی، و اگر نه یارشناس استی در رویِ بهار چرا خندیدی و حاصل خود را چرا بر وِی عرضه داردی؟ جهان چون چاکری‌ست که پیچان و لرزان است در فرمان او، با چون‌وچراش کاری نیست.

اکنون ای آدمی‌ در و دیوار کالبد تو را بر سبیل عاریت نامزدِ روح تو کردند تا بیان و سخنان روح تو را درمی‌یابد و در فرمانبرداری تقصیری روا نمی‌دارد، پس درودیوار جهان که مُلک حقیقی است مر الله را، چگونه فرمان او را درنیابد و از وی آگاه نباشد و چگونه قامت السّماوات و الارض بأمر اللّه نباشد. چو کوشک‌ها در بهشت فرمانبردار بهشتیان باشند و آگاه از احوال ایشان باشند، و این چه عجب آید که از اللّه جهان را آگهی باشد، آگهی کوه طور را از بهر آن آشکارا کردند تا اسرار دلِ همه را بشناسی. همچنان فرمانبرداریِ زمین را دانستی، از آنِ آسمان را هم بدان که إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ، یعنی سینهٔ صدقِ آسمان را شکافتند و دررها از وی بیرون آوردند و آگاهیش دادند، همچنان فلک سرت را آگاهی داد بر برج زحل شنوایی و بر برج مشتری بینائی و عطارد گویایی و بر برج مرّیخ لمس. وپنج حواس چون پنج ستاره است.

این همه را آگاهی داد از حال روح تو، چرا ایشان را آگاهی ندهد از خود، و هر ستاره چرا مدرکه نباشد چنانکه بدین پنج حس تدبیر کالبد می‌کنند به پنج ستاره تدبیر جهان می‌کنند تا چنین استخوان‌های جبال و پشت و پهلوی زمین برقرار می‌باشد

و اللّه اعلم.

اطلاعات

منبع اولیه: منبع معارف بهاء ولد

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وَ أَوْحَیْنا إِلی أُمِّ مُوسی أَنْ أَرْضِعِیهِ
هوش مصنوعی: ما به مادر موسی الهام کردیم که او را شیر دهد.
همچو موسی کسی باید تا اهل مَر شیر طیّب را، که بِوقت أَ لَسْتُ بِرَبِّکُمْ هرکه اهل بود از آن خطاب و شراب مستطاب به مذاقِ او رسانیدند تا با چیزی دیگر نیامیخت، همچون رود نیل در حق بنی اسرائیل آب بود و در حق قبطی خون بود؛ یعنی این خطاب الست بربکم چون آبی بود که نقش حقایق خطوط مکتوب ایشان به پرده غیب نهان بود، آب این خطاب بدیشان رسید، نقش نکرت و معرفت ایشان پدید آمد؛ چون باران که بر زمین زند هر نباتی درخور خود در جنبش آید اگر چه زیان همه نبات‌ها از یک شکل است از خرما بن و گندم، همچنانک خواب یکی می‌نمود امّا بر تفاوت بود، همچنان بلاها نیز بر تفاوت پدید آمد.
هوش مصنوعی: همان‌طور که موسی با قومش رفتار کرد، هر کسی باید به اهل حق و حقیقت، آن معرفت ناب را که در زمان "آیا من پروردگار شما نیستم؟" به آن‌ها ارائه شده، برساند. کسانی که واجد این شناخت بودند، این سخنان و این معرفت معنوی برایشان همچون آب زلال بود که به آن‌ها رسید و باعث شد تا حقایق درونی‌شان نمایان شود. این ارتباط به مانند آبی است که برای قوم بنی‌اسرائیل زندگی‌بخش و نجات‌دهنده بود، در حالی که برای قبطی‌ها مایه عذاب و آسیب بود. این نشان می‌دهد که این معرفت به هر کس به‌گونه‌ای متفاوت می‌رسد و بر اساس آمادگی او اثر می‌گذارد. همان‌طور که باران به هر گیاهی زندگی می‌بخشد، هر موجودی بر اساس نیاز خود از آن بهره‌مند می‌شود، حتی اگر ظاهراً همه از یک نوع باشند. بلایای مختلف نیز به همین شکل بر اساس ظرفیت و آمادگی هر فرد پدیدار می‌شوند.
به مادر موسی وحی آمد که موسی را در آب و آتش انداز و مترس، لا تَخافِی وَ لا تَحْزَنی که آب و آتش هر دو بنده من‌اند فرمانبردار. اکنون ای مؤمن خاک هم فرمانبردار است، همچنان چشم و گوش در وی انداز و مترس، ما در مرگ به سلامت به تو بازرسانیم، إِنَّا رَادُّوهُ إِلَیْکِ بعد از پرورش بسیار.
هوش مصنوعی: به مادر موسی اعلام شد که او را در آب و آتش بیندازد و نترسد، زیرا هر دو، آب و آتش، مطیع و فرمانبردار خدا هستند. اینک ای مؤمن، بدان که حتی خاک نیز فرمانبردار است. با اعتماد به نفس و بدون ترس به جلو بروید، که ما در زمان مرگ شما را به سلامت خواهیم دید و پس از پرورش و تربیت بسیار، او را دوباره به شما بازخواهیم گرداند.
اکنون آب چو فرمانبردارتر از آتش آمد، لاجرم چون تیغ آمد بر سرِ آتش، یعنی هرچند که آب را براندازی به بالا باز آب به پستی فرومی‌آید و هماره روی بر خاک دارد، امّا آتش چاکرِ مرتبه جوی است، عبادتِ آتش قیام است و عبادت آب سجود است و سجود افضل است بر قیام، پس آب چو عابدتر است حیات چیزها را در وی نهیم. خاک نیز همچون بندهٔ مدهوش است سر به زانوی حیرت برده، خبرش نیست از حرکات و سکنات عالم، به‌سانِ صوفیِ کامل که چون وجدی بر وی غالب شود اشارتی کند به حرکت در عضوی از اعضاء و آن عبارت از زلزله است. باش تا در سماع اسرافیلی به یکبارگی در رقص آید، تاروپودِ خرقهٔ وجودش برقرار نماند
هوش مصنوعی: در حال حاضر، آب به‌دلیل طبیعی بودنش نسبت به آتش، به‌عنوان عنصر مطیع‌تری شناخته می‌شود. اگرچه آب تمایلی به صعود و بالا رفتن دارد، اما در نهایت به پایین می‌رسد و همیشه روی زمین باقی می‌ماند. برعکس، آتش به‌نوعی تابع جوی و حرکت‌هاست و عبادت آتش به معنای قیام و ایستادگی است، در حالی که عبادت آب بیشتر به سجود و فروتنی مربوط می‌شود، که خود برتر از قیام است. پس آب، به عنوان عابدی صادق، زندگی چیزها را در خود دارد. خاک نیز به‌مانند بنده‌ای حیران و مدهوش است که به حالت تفکر و تردید فرو رفته و از حرکات و تغییرات جهان بی‌خبر است، مانند صوفی کاملی که در حالت وجد به حرکت‌های جزئی دست می‌زند، به‌طوری که این حرکات، حتی به زلزله‌ای جزئی منجر می‌شود. بگذار تا در هنگام سماع، با حرکتی ناگهانی، وجودش دچار تغییر و تحول گشته و تاروپودش از هم بپاشد.
و أَذِنَتْ لِرَبهاِّ وَ حُقَّتْ
هوش مصنوعی: و به پروردگارش اجازه داد و او را درست شناخت.
اگر نه خاک هوشیارستی اسرار خود را از دِیِ دیوانه چرا نگاه داشتی و دامن خود را از وی چرا درکشیدی، و اگر نه یارشناس استی در رویِ بهار چرا خندیدی و حاصل خود را چرا بر وِی عرضه داردی؟ جهان چون چاکری‌ست که پیچان و لرزان است در فرمان او، با چون‌وچراش کاری نیست.
هوش مصنوعی: اگر تو آگاه به حقیقت هستی، پس چرا رازهای خود را از دیوانه پنهان کردی و دامن خود را از او دور نگه داشتی؟ و اگر او را می‌شناسی، چرا در بهار لبخند زدی و نعمت‌های خود را به او نشان دادی؟ جهان مانند یک خدمتکار است که در دستوراتش پیچ و تاب دارد و هیچ‌کس نمی‌تواند بر آن تأثیر بگذارد.
اکنون ای آدمی‌ در و دیوار کالبد تو را بر سبیل عاریت نامزدِ روح تو کردند تا بیان و سخنان روح تو را درمی‌یابد و در فرمانبرداری تقصیری روا نمی‌دارد، پس درودیوار جهان که مُلک حقیقی است مر الله را، چگونه فرمان او را درنیابد و از وی آگاه نباشد و چگونه قامت السّماوات و الارض بأمر اللّه نباشد. چو کوشک‌ها در بهشت فرمانبردار بهشتیان باشند و آگاه از احوال ایشان باشند، و این چه عجب آید که از اللّه جهان را آگهی باشد، آگهی کوه طور را از بهر آن آشکارا کردند تا اسرار دلِ همه را بشناسی. همچنان فرمانبرداریِ زمین را دانستی، از آنِ آسمان را هم بدان که إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ، یعنی سینهٔ صدقِ آسمان را شکافتند و دررها از وی بیرون آوردند و آگاهیش دادند، همچنان فلک سرت را آگاهی داد بر برج زحل شنوایی و بر برج مشتری بینائی و عطارد گویایی و بر برج مرّیخ لمس. وپنج حواس چون پنج ستاره است.
هوش مصنوعی: اکنون ای انسان، دیوارها و ساختار جسم تو به عنوان امانتی برای روح تو در نظر گرفته شده‌اند تا بیان و سخنان روح تو را منتقل کنند و در فرمانبرداری، هیچ قصوری نداشته باشند. پس چگونه ممکن است که در دیوارهای جهان، که حقیقتاً ملک خداوند است، فرمان او درک نشود و از او آگاه نباشند؟ آیا آسمان‌ها و زمین بدون فرمان الهی وجود دارند؟ چنانچه قصرها در بهشت از بهشتیان اطاعت می‌کنند و از حال آن‌ها آگاه‌اند، از کجاست که خداوند از وضع عالم بی‌خبر باشد؟ خداوند بر آن است که کوه طور را برای شناساندن اسرار دل‌ها مشخص کرده است. همچنین، همانطور که برای فرمانبرداری زمین آگاهی پیدا کردی، از آسمان نیز بدان که آسمان شکافته می‌شود و صداقت آن نمایان می‌گردد؛ و آگاهی‌هایی درباره اجرام آسمانی مانند سیاره‌ها و حواس پنج‌گانه که همانند پنج ستاره‌اند، به ما داده می‌شود.
این همه را آگاهی داد از حال روح تو، چرا ایشان را آگاهی ندهد از خود، و هر ستاره چرا مدرکه نباشد چنانکه بدین پنج حس تدبیر کالبد می‌کنند به پنج ستاره تدبیر جهان می‌کنند تا چنین استخوان‌های جبال و پشت و پهلوی زمین برقرار می‌باشد
هوش مصنوعی: این همه اطلاعات از وضعیت روح تو به دست آمده است، پس چرا نباید از خود نیز آگاه شوند؟ و چرا هر ستاره نمی‌تواند به همین شکل خودش را نشان دهد؟ چنان که با پنج حس، بدن انسان را تدبیر می‌کنند، با پنج ستاره نیز جهان را مدیریت می‌کنند تا این استخوان‌های کوه‌ها و پشت و پهلوی زمین پایدار بمانند.
و اللّه اعلم.
هوش مصنوعی: و خدا بهتر می‌داند.