گنجور

شمارهٔ ۸۶

ای برق خانه سوز که ابرت بود رکیب
صبرم بود زآب درین شعله بی شکیب
باری وفا اگر نکنی کم مکن بتا
از مدعی عنایت و از دوستان عتیب
هر ساله حاجیان بحجاز آورند روی
عشاق راست روز و شبان روی در حبیب
گر خود کتاب قتل من آمد بخط یار
از شوق جان ببازم و بر سر نهم کتیب
مهرت عیان زآینه جان دل مرا
چون می کز آبگینه بپوشی بر او حجیب
پنجه هزار ساله که روز قیامت است
شام فراق بشکندش صولت از نهیب
گلزار معنویست سراپا بتم که هست
خندان چو غنچه تازه چو گل سرخ رو چو سیب
زیب و طر از جامه توئی ای بت طراز
گر نیکوان زجامه زرین کنند زیب
میزان عقل قدر تو سنجید با سپهر
این در فراز کفه و آن ماند در نشیب
از فیض لعل ساقی کوثر بروزگار
آشفته راست نکته شیرین دلفریب
شاه قمر رکاب علی شهسوار قدس
کاورا بود قضا و قدر پیرو رکیب

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای برق خانه سوز که ابرت بود رکیب
صبرم بود زآب درین شعله بی شکیب
هوش مصنوعی: ای نوری که خانه‌ها را می‌سوزانی و پرچم صبر من بر دوش توست، من در این آتش پر شعله بی‌تابی می‌کنم.
باری وفا اگر نکنی کم مکن بتا
از مدعی عنایت و از دوستان عتیب
هوش مصنوعی: اگر به وعده‌هات وفا نمی‌کنی، حداقل محبت و توجهت را از دست نده، ای معشوق، نسبت به ادعای من و دوستان قدیمی.
هر ساله حاجیان بحجاز آورند روی
عشاق راست روز و شبان روی در حبیب
هوش مصنوعی: هر ساله افرادی که به حج می‌روند، در سرزمین حجاز، چهره‌ی عاشقان را می‌بینند که همیشه روز و شب در انتظار دیدار محبوب خود هستند.
گر خود کتاب قتل من آمد بخط یار
از شوق جان ببازم و بر سر نهم کتیب
هوش مصنوعی: اگر کتابی که در آن سرنوشت مرگ من نوشته شده، به خط محبوبم باشد، من از شوق جانم را فدای آن می‌کنم و آن را بر سر می‌گذارم.
مهرت عیان زآینه جان دل مرا
چون می کز آبگینه بپوشی بر او حجیب
هوش مصنوعی: محبت تو مانند نوری است که از دل من به وضوح نمایان است، اما وقتی تو آن را پنهان می‌کنی، مانند آن است که می‌خواهی در آینه‌ای شفاف، آب را به نوعی بپوشانی.
پنجه هزار ساله که روز قیامت است
شام فراق بشکندش صولت از نهیب
هوش مصنوعی: در اینجا به بیان این موضوع پرداخته شده که در روز قیامت، درد جدایی و فراق به شدت احساس می‌شود و آنچنان قدرت و شدت می‌گیرد که قادر است هر مانعی را از بین ببرد و شکاف عمیقی در دل ایجاد کند.
گلزار معنویست سراپا بتم که هست
خندان چو غنچه تازه چو گل سرخ رو چو سیب
هوش مصنوعی: بهشت روحانی است که تمام آن پر از زیبایی و شادابی است. گل‌ها و غنچه‌ها به طرز تازه و زیبا در آنجا هستند و چهره‌ای شاداب و دلنشین دارند، درست مثل گل سرخ و سیب‌های خوش‌طعم.
زیب و طر از جامه توئی ای بت طراز
گر نیکوان زجامه زرین کنند زیب
هوش مصنوعی: ای معشوقه زیبا، تو زیبایی و زینت بخش جامه‌ای هستی. اگر نیکوکاران نیز جامه‌های زرین بپوشند، زیبایی آن‌ها به پای زیبایی تو نمی‌رسد.
میزان عقل قدر تو سنجید با سپهر
این در فراز کفه و آن ماند در نشیب
هوش مصنوعی: میزان عقل، ارزش تو را با آسمان سنجید؛ یکی در بالاست و دیگری در پائین.
از فیض لعل ساقی کوثر بروزگار
آشفته راست نکته شیرین دلفریب
هوش مصنوعی: از نعمت و زیبایی شراب سرشار، به مضطرب بودن زمان، نکته‌ای خوشایند و جاذب توجه به وجود آمده است.
شاه قمر رکاب علی شهسوار قدس
کاورا بود قضا و قدر پیرو رکیب
هوش مصنوعی: ماه به عنوان پادشاه، در رکاب علی، سوار بر ارابه‌ای از مقدس‌ترین مقام‌هاست و سرنوشت و تقدیر، پیرو همکاری است که در این مسیر قرار دارد.