گنجور

شمارهٔ ۳۳ - یادآوری از شاهان و دلیران باستان

کجا شد فریدون زرین کلاه
کجا شد منوچهر گیتی پناه
کجا کیقباد آن یل سرفراز
کجا شاه کاوس دشمن گداز
کجا رفت کیخسرو تاجدار
چه شد شاه گشتاسب و اسفندیار
کجا رفت شاپور و شاه اردشیر
که با دشنه درید پهلوی شیر
کجا رفت بهرام و بهمن کجاست
خداوند ایران و ارمن کجاست
کجا شاه اشکانیان اردوان
ز ساسانیان شاه نوشیروان
کجا آن بزرگان ایران زمین
که فرمانشان رفت تا هند و چین
کجا پهلوانان دشمن شکار
چو زال و چو نیرم چو سام سوار
چو رستم خداوند زابلستان
که بدناوکش چون اجل جانستان
چو گیو و چو بیژن چو گودرز گو
مهان کهن نامداران نو
دریغا که رفتند یکبارگی
براندند ازین خاکدان بارگی
یلان قوی پنجه سرفراز
همه رخت بستند و رفتند باز
گر از تخم آنان یکی داشتیم
به دل تخم شادی همی کاشتیم

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کجا شد فریدون زرین کلاه
کجا شد منوچهر گیتی پناه
هوش مصنوعی: فریدون که دارای تاج زرین بود کجا رفت؟ منوچهر، که پناهی برای جهانیان بود، کجا شده است؟
کجا کیقباد آن یل سرفراز
کجا شاه کاوس دشمن گداز
هوش مصنوعی: کجا او کیقباد، آن مرد جنگی با افتخار؟ و کجا شاه کاوس، که دشمنان را به زانو درآورد؟
کجا رفت کیخسرو تاجدار
چه شد شاه گشتاسب و اسفندیار
هوش مصنوعی: این شعر به پرسش از سرنوشت و وضعیت شاهان بزرگ و ملی اشاره دارد. شاعر در اینجا به یاد می‌آورد که کیخسرو، شاه تاجدار، و نیز گشتاسب و اسفندیار، شخصیت‌های مهم و برجسته تاریخ و افسانه‌های ایران، کجا رفته‌اند و چه بر سر آن‌ها آمده است. این سوال نشان‌دهنده دلتنگی و اندوه از فقدان عظمت و قدرت آن پادشاهان است.
کجا رفت شاپور و شاه اردشیر
که با دشنه درید پهلوی شیر
هوش مصنوعی: کجا رفت شاپور و شاه اردشیر که با دشنه چرم پهلوی شیر را دریدند؟
کجا رفت بهرام و بهمن کجاست
خداوند ایران و ارمن کجاست
هوش مصنوعی: بهرام و بهمن کجا رفته‌اند و آیا خداوند ایران و ارمن هم اکنون کجاست؟
کجا شاه اشکانیان اردوان
ز ساسانیان شاه نوشیروان
هوش مصنوعی: در کجا هست آن شاه اردوان که از ساسانیان، شاه نوشیروان بر او حکومت می‌کند؟
کجا آن بزرگان ایران زمین
که فرمانشان رفت تا هند و چین
هوش مصنوعی: کجا هستند آن شخصیت‌های بزرگ ایرانی که قدرت آنها به کشورهای دوری چون هند و چین نفوذ می‌کرد؟
کجا پهلوانان دشمن شکار
چو زال و چو نیرم چو سام سوار
هوش مصنوعی: کجا می‌توان پهلوانانی را پیدا کرد که مانند زال و سام، خطر را مانند شکار درو کنند؟
چو رستم خداوند زابلستان
که بدناوکش چون اجل جانستان
هوش مصنوعی: رستم، سردار زابلستان، همچون مرگی است که به ناگاه به سراغ انسان می‌آید و هیچ‌کس نمی‌تواند از آن فرار کند.
چو گیو و چو بیژن چو گودرز گو
مهان کهن نامداران نو
هوش مصنوعی: چون گیو و بیژن و گودرز، نام‌آوران بزرگ و کهن را بیاد آورید.
دریغا که رفتند یکبارگی
براندند ازین خاکدان بارگی
هوش مصنوعی: ای کاش که این عزیزان ناگهان از این سرزمین و دیار نرفتند و ما را تنها نگذاشتند.
یلان قوی پنجه سرفراز
همه رخت بستند و رفتند باز
هوش مصنوعی: قهرمانان و جنگجویان شجاع و نیرومند، با عزت و سر بلندی، آماده شده‌اند و به سمت مقصد خود حرکت کرده‌اند.
گر از تخم آنان یکی داشتیم
به دل تخم شادی همی کاشتیم
هوش مصنوعی: اگر یکی از آن تخم‌ها را داشتیم، در دل خود بذر شادی می‌کاشتیم.