شمارهٔ ۳۱ - تجاوزات همسایگان در جنوب و شمال
ندیدی مگر کاندرین سال شوم
که آتش فرو زد بهر مرز و بوم
دو همسایه اندر هیاهو شدند
بما شیر و با دشمن آهو شدند
به هر شهر لشگر کشید انگلیس
به تاراج ده یار شد با رئیس
به هم چشمی او سپهدار روس
به تسخیر ری کوفت ناگاه کوس
همی خواست ما را ازین بوم و بر
براند چو چین از در کاشغر
ازیرا که مان بی زر و زور دید
تنی چند خسبیده در گور دید
چو شیر ژیان خسته شد روزگار
سگ گله را کرد خواهد شکار
کنون گر بهم دست یاری دهیم
به پیروزی امیدواری دهیم
بدان سان که فرمود خیرالبشر
همه یار باشیم با یکدیگر
چو بنیان مرصوص صف برکشیم
وزین کافران سخت کیفر کشیم
نه از روس مانیم یک تن بجای
نه زین انگلیسان بی عهد و رای
شمارهٔ ۳۰ - اولتیماتوم روس به ایران و تجاوزات او در سرحدات ایران: چو همراز شد روس با انگلیسشمارهٔ ۳۲ - تمثیل از گفتار پهلوان بفرزند: چه خوش گفت با پور خود پهلوان
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ندیدی مگر کاندرین سال شوم
که آتش فرو زد بهر مرز و بوم
هوش مصنوعی: آیا ندیدی که در این سال، آتش جنگ و کشتار برای سرزمین و میهن چه بلایی به پا کرده است؟
دو همسایه اندر هیاهو شدند
بما شیر و با دشمن آهو شدند
هوش مصنوعی: دو همسایه به شدت در حال درگیری و سر و صدا هستند و به مانند شیر و آهو در برابر یکدیگر قرار گرفتهاند؛ یعنی یکی به شدت قوی و مهاجم و دیگری ضعيف و فرارکننده است.
به هر شهر لشگر کشید انگلیس
به تاراج ده یار شد با رئیس
هوش مصنوعی: انگلیس به هر گوشهای لشکرکشی کرد و به غارت اموال پرداخت، در این میان ده یار با رئیس خود همراه شدند.
به هم چشمی او سپهدار روس
به تسخیر ری کوفت ناگاه کوس
هوش مصنوعی: سپهدار روس به خاطر رقابت و حسادتی که داشت، ناگهان به تسخیر ری حمله کرد و شروع به کوبیدن طبل جنگ کرد.
همی خواست ما را ازین بوم و بر
براند چو چین از در کاشغر
هوش مصنوعی: او میخواست ما را از این سرزمین و دیار براند، مانند اینکه چین را از دروازههای کاشغر بیرون کنند.
ازیرا که مان بی زر و زور دید
تنی چند خسبیده در گور دید
هوش مصنوعی: چون ما فاقد ثروت و قدرت هستیم، چند نفر را میبینیم که در قبر خوابیدهاند.
چو شیر ژیان خسته شد روزگار
سگ گله را کرد خواهد شکار
هوش مصنوعی: زمانی که شیر قوی و نیرومند خسته و نابود شد، روزگار به شکار سگهای گله خواهد پرداخت.
کنون گر بهم دست یاری دهیم
به پیروزی امیدواری دهیم
هوش مصنوعی: اگر اکنون به یکدیگر کمک کنیم، میتوانیم به پیروزی امیدوار باشیم.
بدان سان که فرمود خیرالبشر
همه یار باشیم با یکدیگر
هوش مصنوعی: به طوری که بهترین انسان، یعنی پیامبر، دستور داده است، همه ما باید با یکدیگر دوست و همیار باشیم.
چو بنیان مرصوص صف برکشیم
وزین کافران سخت کیفر کشیم
هوش مصنوعی: ما همچون دیواری محکم و استوار صف خواهیم بست و از این کافران به شدت انتقام خواهیم گرفت.
نه از روس مانیم یک تن بجای
نه زین انگلیسان بی عهد و رای
هوش مصنوعی: نه اینکه از روسها ماندگار شویم، بلکه به خاطر این انگلیسیها که عهد و پیمان ندارند و نظر مشخصی ندارند، در اینجا بمانیم.