گنجور

شمارهٔ ۴۰

رنج ما بردیم و گنج ارباب دولت برده‌اند
خار ما خوردیم و ایشان گُل به دست آورده‌اند
نی غلط گفتم که آن دزدان بی‌ناموس و ننگ
خون دل‌ها خورده، آرام دل ما برده‌اند
طالبان عدل و قانون را ز مرگ اندیشه نیست
از برای آنکه آب زندگانی خورده‌اند
هرکه در جرگ فداکاران نیاید در شمار
عارفانش در حساب عاقلان نشمرده‌اند
زنده‌دل قومی که اندر مجلس ما شمع‌وار
ز آتش دل سر فدا کردند و پا افشرده‌اند
حضرت اشرف سپهدار آنکه از یاسای او
عدل‌جویان جان گرفته بدسگالان مرده‌اند
هست مشروطه بدو پاینده، ایران زو به پای
زین سبب دزدان آزادی از او افسرده‌اند
جان فدای همت رندان آزادی طلب
که به یک جنبش خران را زیر بار آورده‌اند
بودی از روز ازل مشروطه‌خواه و صلح‌جوی
فتنه‌جویان خاطرت را زین جهت آزرده‌اند

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

رنج ما بردیم و گنج ارباب دولت برده‌اند
خار ما خوردیم و ایشان گُل به دست آورده‌اند
هوش مصنوعی: ما سختی‌های زیادی را تحمل کردیم و در عوض، نعمت و ثروت به دیگران رسیده است. ما زحمت کشیدیم و درد و غم را چشیدیم، اما آنها بهره‌ور از زیبایی و خوشی شده‌اند.
نی غلط گفتم که آن دزدان بی‌ناموس و ننگ
خون دل‌ها خورده، آرام دل ما برده‌اند
هوش مصنوعی: من اشتباه کردم که گفتم، آن دزدان بی‌شرم و ننگ که دل‌های مردم را خون کرده‌اند، آرامش دل ما را گرفته‌اند.
طالبان عدل و قانون را ز مرگ اندیشه نیست
از برای آنکه آب زندگانی خورده‌اند
هوش مصنوعی: کسانی که به دنبال حق و عدالت هستند، از مرگ اندیشه ترسی ندارند، زیرا زندگی جاودانه را درک کرده و آن را تجربه کرده‌اند.
هرکه در جرگ فداکاران نیاید در شمار
عارفانش در حساب عاقلان نشمرده‌اند
هوش مصنوعی: هر کسی که در جمع فداکاران حضور نداشته باشد، در شمار عارفان و دانایان حساب نمی‌شود.
زنده‌دل قومی که اندر مجلس ما شمع‌وار
ز آتش دل سر فدا کردند و پا افشرده‌اند
هوش مصنوعی: جمعی از دوستان شاد و پرنشاط در مجلس ما هستند که مانند شمع، با عشق و شور دل، فدای یکدیگر می‌شوند و در تلاشند که با فداکاری و ایثار، برای دیگران روشنایی و گرما به ارمغان آورند.
حضرت اشرف سپهدار آنکه از یاسای او
عدل‌جویان جان گرفته بدسگالان مرده‌اند
هوش مصنوعی: نخستین فرمانده عالی‌مقام، کسی که از فیض او عدالت‌خواهان زندگی می‌کنند و بداندیشان به نابودی می‌رسند.
هست مشروطه بدو پاینده، ایران زو به پای
زین سبب دزدان آزادی از او افسرده‌اند
هوش مصنوعی: مشروطه به دو چیز وابسته است و ایران به خاطر آن به زانو درآمده است. به همین دلیل، دزدان آزادی از آن ناراضی و غمگین هستند.
جان فدای همت رندان آزادی طلب
که به یک جنبش خران را زیر بار آورده‌اند
هوش مصنوعی: جانم را فدای تلا‌ش و اراده افرادی می‌کنم که به دنبال آزادی هستند و به قدرت و انگیزه خود توانسته‌اند حتی افراد بی‌تحرک و منفعل را به حرکت وادارند.
بودی از روز ازل مشروطه‌خواه و صلح‌جوی
فتنه‌جویان خاطرت را زین جهت آزرده‌اند
هوش مصنوعی: از روز اول، تو به دنبال آزادی و صلح بوده‌ای، اما یادآوری ناملایمات و درگیری‌ها باعث ناراحتی‌ات شده است.