گنجور

شمارهٔ ۱۲۰

مخور جانا فریب از گنج گیتی
مشو اندوهگین از رنج گیتی
پیاده پیل گردد شاه ماتت
همی در بازی شطرنج گیتی
همه دانشوران مستند و شیدا
ز سحر و جادو و نیرنج گیتی
دل و چشم حکیمان خیره ماند
ز افسون و دلال و غنج گیتی
چنان کاین مغزها را تیره دارد
می و افیون و بذر البنج گیتی
نماند تا تو بشماری نفس را
شبانه وز چهار و پنج گیتی
امیری دوش کرد این نکته مشهود
از آن دانای حکمت سنج گیتی
که گیتی را نیاید رنج چونان
که دیدی می نیاید گنج گیتی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مخور جانا فریب از گنج گیتی
مشو اندوهگین از رنج گیتی
هوش مصنوعی: عزیزم، فریب زیبایی‌ها و ثروت‌های این دنیا را نخور. از سختی‌ها و مشکلات زندگی غمگین نشو.
پیاده پیل گردد شاه ماتت
همی در بازی شطرنج گیتی
هوش مصنوعی: در میدان زندگی، حتی یک انسان معمولی می‌تواند به مقام‌های بزرگ دست یابد و با تدبیر، دشمنان خود را شکست دهد.
همه دانشوران مستند و شیدا
ز سحر و جادو و نیرنج گیتی
هوش مصنوعی: همه دانشمندان و فرهیختگان تحت تأثیر سحر و جادو و حال و هوای جهان، شیفته و مجذوب شده‌اند.
دل و چشم حکیمان خیره ماند
ز افسون و دلال و غنج گیتی
هوش مصنوعی: دل و چشم حکیمان تحت تأثیر جادو و فریب و زیبایی‌های دنیا باقی ماندند و نتوانستند از آن‌ها بپرهیزند.
چنان کاین مغزها را تیره دارد
می و افیون و بذر البنج گیتی
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که مانند اینکه شراب، افیون و بذر برخی گیاهان، عقل و درک انسان‌ها را تاریک و آلوده می‌کند، جاری شدن این دنیا نیز باعث می‌شود که ذهن‌ها و تفکرات افراد به حالت ابهام و تیرگی درآید.
نماند تا تو بشماری نفس را
شبانه وز چهار و پنج گیتی
هوش مصنوعی: نفس‌هایت را شب هنگام شمارش نکن، زیرا که در زندگی و دنیا چهار و پنج چیز اهمیت دارد که باید به آنها توجه کنی.
امیری دوش کرد این نکته مشهود
از آن دانای حکمت سنج گیتی
هوش مصنوعی: دیشب کسی به من گفت که این نکته روشن و واضح را از فردی دانا و حکیم در زمینه دنیا فهمیده‌ام.
که گیتی را نیاید رنج چونان
که دیدی می نیاید گنج گیتی
هوش مصنوعی: زندگی هرگز رنجی نمی‌آورد که تو تجربه کرده‌ای، چرا که مانند گنجی در زندگی وجود ندارد.