خواجه عبدالله انصاریمیدان چهل و یکم هیبت است
از میدان الباد میدان هیبت زاید. قوله تعالی: «یعلم ما فی انفسکم فاحذروه». هیبت مقام اصفیاست و درجه اوتادست. هیبت بیمیست که از عیان زاید، و دیگر بیمها از خبر زاید. هیبت حیرتست که در دل تابد چون برق اگر نسیم انس در برابر آن نیاید. جان مرد بآن طاقت نیارد، و بیشتر در وقت وجد افتد چنانکه کلیم صلوات اللّه علیه را افتاد بطور. و هیبت نه از تهذیب افتد، بلکه از اطلاع افتد. و از آن سه چیز گشاید: خوش گشتن وقت، و گم شدن مرد از خود، و نیست شدن از هوا وحظ. و هیبت که از بصیرت افتد حکمت زاید؛ و آنچه از تفکر افتد فراست زاید، و آنچه از سماع افتد بکشد یا خرد و حس ببرد.
میدان چهلم البادست: از میدان اخبات میدان الباد زاید. الباد با حق زیستن است و بوی پیوستن. قوله تعالی: «فاین تذهبون». الباد آنگه بود که هیبت با محبت بیامیزد، و این مقام متصلانست. و نشان آن سه چیزست: گم شدن اسباب در توکل وی، و استهلاک علایق در یقین وی، و فنای احتیال در ثقت وی. گم شدن اسباب وی را سه چیز باز آورد: بی‌نیازی از جهانیان، و وحشت از خلقان، و آرزوی مرگ. و استهلاک علایق را سه نشانست: رستن از تدبیر خود، و بی‌نیازی از تمیز خود، و فراغت از مؤنت خود. فنای احتیال سه چیزست: وقت مقربان، و نفس عارفان، و علم ربانیان.میدان چهل و دوم فرارست: از میدان هیبت میدان فرار زاید. قوله تعالی: «ففروا الی اللّه». فرار با مولی گریختن است. و در تفرق بر خویشتن بستن است، و از دو جهان رهایی جستن است. گریختن بمولا را سه نشانست: امید از کردار خود بریدن، و بر اخلاص خود تهمت نهادن، و از دیدن طاعت خود توبه کردن. و در بستن تفرق سه نشانست: همت یگانه کردن، و از تدبیر خود بیرون شدن، و حکم را باستسلام گردن نهادن. و رهایی جستن را از دو جهان سه نشانست: از بیمها بر بیم قطیعت اختصار کردن، و از کوشیدنها بر کوشیدن وقت اختصار کردن، و از امیدها بر امید دیدار نیارامیدن.
اطلاعات
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از میدان الباد میدان هیبت زاید. قوله تعالی: «یعلم ما فی انفسکم فاحذروه». هیبت مقام اصفیاست و درجه اوتادست. هیبت بیمیست که از عیان زاید، و دیگر بیمها از خبر زاید. هیبت حیرتست که در دل تابد چون برق اگر نسیم انس در برابر آن نیاید. جان مرد بآن طاقت نیارد، و بیشتر در وقت وجد افتد چنانکه کلیم صلوات اللّه علیه را افتاد بطور. و هیبت نه از تهذیب افتد، بلکه از اطلاع افتد. و از آن سه چیز گشاید: خوش گشتن وقت، و گم شدن مرد از خود، و نیست شدن از هوا وحظ. و هیبت که از بصیرت افتد حکمت زاید؛ و آنچه از تفکر افتد فراست زاید، و آنچه از سماع افتد بکشد یا خرد و حس ببرد.
هوش مصنوعی: از میدان الباد، میدان هیبت پدید می‌آید. اشاره‌ای به آیه‌ای از قرآن شده که می‌فرماید: «او آنچه در دل‌هاست می‌داند، پس از او بترسید». هیبت به مقام اصفیاء مربوط است و درجه‌ای از دوستان خداست. هیبت، نوعی ترس است که از تجربه مستقیم ناشی می‌شود، در حالی که سایر ترس‌ها از شنیده‌ها و اخبار به وجود می‌آیند. این حس حیرت در دل فرد مانند برق تابیده می‌شود، اگرکه نسیم محبت و دوستی در برابر آن نمی‌وزد. انسان در برابر این هیبت، تاب نمی‌آورد و این حس به خصوص در زمان وجد و اشتیاق شدید بروز می‌کند، همان‌طور که بر حضرت موسی (علیه‌السلام) در کوه طور افتاد. هیبت ناشی از تهذیب روح نیست، بلکه از آگاهی و آگاهی به حقیقت حاصل می‌شود. این هیبت سه حالت را ایجاد می‌کند: خوشایندی زمان، گم شدن شخص از خویشتن، و رهایی از تمایلات نفسانی. هیبتی که ناشی از بصیرت باشد، حکمت به ارمغان می‌آورد؛ و آنچه از تفکر نشأت می‌گیرد، فراست و عقل را افزایش می‌دهد؛ و آنچه از شنیدن حاصل می‌شود، یا عملی را به دوش می‌کشد یا به درک و حس جدیدی منجر می‌شود.